25. grudnia AD MMXIX - Uroczystość Narodzenia Pańskiego

In Nativitate Domini ~ Duplex I. classis

Uroczystość Bożego Narodzenia.

Narodzenie Dzieciątka Jezus.

(Odtąd zaczyna się rachuba lat Ery chrześcijańskiej).

Podczas pierwszej Mszy świętej.

LEKCYA (z listu św. Pawła do Tytusa rozdz. 2, wiersz 11—15). 

Najmilsi! okazała się łaska Boga, Zbawiciela naszego, wszystkim ludziom, nauczająca nas, abyśmy zaparłszy się niepobożności i świeckich pożądliwości, trzeźwie i sprawiedliwie i pobożnie żyli na tym świecie, oczekiwając błogosławionej nadziei i przyjścia chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa, który dał Samego Siebie za nas, aby nas wykupił od wszelkiej nieprawości, ażeby oczyścił Sobie lud przyjemny, naśladowcę dobrych uczynków. Tak nauczaj i napominaj w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.

EWANGELIA (u św. Łuk. rozdz. 2, w. 1—15).

 Wonczas wyszedł dekret od cesarza Augusta, aby popisano wszystek świat. Ten popis pierwszy był za starosty syryjskiego, Cyryna. I szli wszyscy, aby się popisali, każdy do miasta swego. Szedł też i Józef od Galilei z miasta Nazaretu, do Judzkiej ziemi, do miasta Dawidowego, które zowią Betleem: przeto, iż był z domu i pokolenia Dawidowego, aby był popisan z Maryą, poślubioną sobie małżonką, brzemienną. I stało się, gdy tam byli, wypełniły się dni, aby porodziła: i porodziła Syna Swego pierworodnego, a uwinęła Go w pieluszki, i położyła Go w żłobie, iż miejsca dla nich nie było w gospodzie. A byli pasterze w tejże krainie czujący i strzegący nocne straże nad trzodą swoją. A oto Anioł Pański stanął podle nich, a jasność Boża zewsząd je oświeciła; i ulękli się bojaźnią wielką. I rzekł im Anioł: Nie bójcie się, bo oto opowiadam wam wesele wielkie, które będzie wszystkiemu ludowi, iż się wam dziś narodził Zbawiciel, który jest Chrystus Pan, w mieście Dawidowem. A ten wam daję znak: Znajdziecie niemowlątko, uwinione w pieluszki i położone w żłobie. A na ten czas z onym Aniołem przybyło wiele Zastępów niebieskich, chwalących Boga, i mówiących: Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli.

---

Podczas drugiej Mszy świętej.

LEKCYA (z listu św. Pawła do Tytusa rozdz. 3, wiersz 4—8).

 Najmilsi! gdy się okazała dobrotliwość i ludzkość Zbawiciela naszego Boga, nie z uczynków sprawiedliwości, któreśmy uczynili, ale podług miłosierdzia Swego zbawił nas przez omycie odrodzenia i odnowienia Ducha św., którego wylał na nas obficie przez Jezusa Chrystusa, Zbawiciela naszego; abyśmy usprawiedliwieni łaską Jego, byli dziedzicami według nadziei żywota wiecznego w Jezusie Chrystusie, Panu naszym.

EWANGELIA (u św. Łuk. rozdz. 2, w. 15—21).

 Wonczas Pasterze (oni) mówili jeden do drugiego: Pójdźmy aż do Betleem, a oglądajmy tę rzecz, która się stała, którą nam Pan pokazał. I przyszli kwapiąc się, i naleźli Maryę i Józefa, i niemowlątko, leżące w żłobie. A ujrzawszy, dowiedzieli się o słowie, które im było powiedziane o Dzieciątku tem. A wszyscy, którzy to słyszeli dziwowali się temu, co do nich Pasterze mówili. Lecz Marya te wszystkie słowa zachowywała, rozbierając je w sercu Swojem. I wrócili się Pasterze, wysławiając i chwaląc Boga ze wszystkiego, co słyszeli i widzieli, jako im powiedziano było.

---

Podczas trzeciej Mszy świętej.

LEKCYA (z listu św. Pawła, Apostoła do Żydów rozdz. 1, wiersz 1—13).

 Rozmaicie i wielu sposobami mówiwszy dawno Bóg przez Proroki, naostatek tych dni mówił do nas przez Syna, którego postanowił dziedzicem wszystkiego, przez którego uczynił i wieki. Który gdyż jest jasnością chwały i wyrażeniem istności Jego, a nosząc wszystko słowem mocy Swej, sprawiwszy oczyszczenie grzechów, siedzi na prawicy majestatu na wysokościach, tym zacniejszym zostawszy nad Anioły, im osobliwsze nad nie imię odziedziczył. Bo któremuż kiedy z Aniołów rzekł: Synem Moim jesteś ty, Jam ciebie dziś urodził? I znowu: Ja mu będę Ojcem, a on Mi będzie Synem? A gdy znowu wprowadza pierworodnego na okrąg ziemi, mówi: Niech się Mu kłaniają wszyscy Aniołowie Boscy! I do Aniołów mówi: Który czyni Aniołami swymi duchy, a sługami swymi płomień ognia. Do Syna zaś: Stolica Twoja Boże od wieków do wieków, laska prawości laska Królestwa Twego. Umiłowałeś sprawiedliwość, a nienawidziłeś nieprawość, dlategoż pomazał Cię Boże, Bóg Twój, olejkiem radości nad uczestniki Twoje. I Tyś Panie na początku ugruntował ziemię, a dzieła rąk Twoich są Niebiosa. One poginą, a Ty trwać będziesz a wszystkie jako szata zbutwieją, a jako odzienie zmienisz je i odmienią się, ale Ty tenżeś jest i lata Twoje nie ustaną.

EWANGELIA (u św. Jana rozdz. 1, w. 1—15).

 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. Toć było na początku u Boga. Wszystko się przez nie stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim był żywot, a żywot był światłością ludzi; a światłość w ciemnościach świeci, a ciemności jej nie ogarnęły. Był człowiek posłany od Boga, któremu imię było Jan. Ten przyszedł na świadectwo, aby świadczył o światłości, aby przezeń wszyscy wierzyli. Nie byłci on światłością, ale iżby świadczył o światłości. Byłać światłość prawdziwa, która oświeca wszelkiego człowieka na ten świat przychodzącego. Na świecie był, a świat jest uczynion przezeń, a świat Go nie poznał. Przyszedł do Swej własności, a Swoi Go nie przyjęli. Lecz którzykolwiek przyjęli Go, tym dał moc, aby się stali Synami Bożymi, tym, którzy wierzą w Imię Jego. Którzy nie ze krwi, ani z woli ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili. A Słowo Ciałem się stało, i mieszkało między nami (i widzieliśmy chwałę Jego, chwałę jako Jednorodzonego od Ojca) pełne łaski i prawdy.

---

 Klątwa, jaką w Raju rzucił Bóg sprawiedliwy na Adama i potomstwo jego, ciążyła na rodzaju ludzkim cztery tysiące lat. Ale łagodziła ją obietnica, że pojawi się kiedyś Zbawiciel i Oswobodziciel, który ją zdejmie z potomków pierwszych rodziców. Po długiem oczekiwaniu, gdy ludzkość na sobie doświadczyła zgubnych skutków grzechu Adamowego i nie mogła wyleczyć bolesnych ran, jakie sama sobie zadała złością i nieprawością swoją, spełniła się nareszcie przepowiednia Boska. Wszędzie wzniosły się okrzyki boleści i błagania o ratunek i 
rozwarły się Niebiosa i zstąpił wiekuisty Syn z łona odwiecznego Boga na strapioną ziemię i siłą Ducha świętego poczęty został przez Najświętszą Dziewicę. Tylko Marya, Błogosławiona między niewiastami, która nosiła Zbawiciela pod Swem sercem, tylko święty Józef, któremu Anioł to zwiastował, tylko pobożny Zacharyasz z Elżbietą, którym się Najświętsza Marya Panna po Swem nawiedzeniu zwierzyła, znali radosną i świętą Tajemnicę, że Boski Zbawiciel stał się człowiekiem. Ale w dawnych świętych Księgach żydowskich już dawno było napisane, że przyjdzie Mesyasz, czyli Chrystus, Pomazaniec Boży, gdy już nie będzie zasiadał na tronie Dawidowym żaden król z pokolenia Judy, i nie tajno było, że Betleem będzie miejscem Jego przyjścia na świat. Nawet poganie przewidywali ową tajemnicę i mówili o Panu, który rodem będzie w ziemi Judzkiej.

 Już mijało nieomal dziewięć miesięcy, jak błogosławiona Marya Panna nosiła Boskie Dziecię pod Swem sercem, gdy August cesarz rzymski, któremu podlegał kraj Judzki, nakazał, aby spisano wszędzie poddanych mieszkających w jego obszernem państwie i tym sposobem przekonano się o liczbie ludności. Spis ten przedsięwzięto również w Judei i obliczono ludność według pokoleń i familii. Marya i Józef byli w prostej linii potomkami króla Dawida i dlatego przenieść się musieli do Betleem skąd pochodził królewski ród Dawida. Było to rzeczywistem zrządzeniem woli Boskiej, a narzędziem tej woli był zdala mieszkający monarcha, którego berłu podlegał świat cały. Z jego to nakazu i rozporządzenia poszła Najświętsza Dziewica do miasteczka, które już od dawna Prorocy oznaczyli jako kolebkę Zbawiciela. Podróż przypadła w porę niedogodną, gdyż zbliżała się zima, a droga była daleką. Święty Józef niczego nie zaniedbał, co tylko mogło się przyczynić do złagodzenia trudów podróży Najśw. Maryi Panny. Mały zapasik żywności w koszyku przymocowany był do siodła. Józef szedł naprzód trzymając w jednej ręce kij, drugą prowadził osiełka. Wiatr dął mroźny, a ciemne obłoki zasłaniały błękit niebieski. Marya, wątła i delikatna Panienka, na wielkie wystawioną była trudy, ale znosiła je z poddaniem się Bogu, gdyż i ta przeprawa była skutkiem woli Bożej. Z tęskną radością wyglądała chwili, w której będzie Jej wolno ujrzeć Oblicze Dzieciątka Bożego i piastować Zbawiciela na Swem ręku. Pogrążona w modlitwie i pobożnem rozmyślaniu, nie czuła ani niepogody, ani trudów podróży. Po pięciu dniach nareszcie stanęła wraz z Józefem u celu podróży.
 Betleem, położone w najżyzniejszej okolicy kraju i dlatego nazwane Efrata (urodzajne), było miejscem rodzinnem Króla-Proroka Dawida i dlatego miało przydomek miasta Dawidowego. Tutaj pasał Dawid jagnięta ojca, tu go namaścił Samuel na króla, tutaj sobie wystawił Król-Prorok gród, który wtedy, gdy Józef z Maryą przybyli, już się zaczął walić w gruzy. W niepogodę tylko chronili się do niego pasterze z owcami lub biedniejsi podróżni.
 W mieście, liczącem zaledwie tysiąc mieszkańców, wszystkie domy i gospody zajęte były przez mężczyzn i niewiasty rozmaitych pokoleń. Już słońce było zaszło i zapadał zmrok wieczorny, gdy Józef zakołatał do drzwi swych znajomych, ale nikt mu nie otwiera. Gdzie tylko prosił o nocleg, tam mu przyjęcia odmówiono. Nikt bowiem nie chciał przyjąć niewiasty brzemiennej, blizkiej połogu i narażać się na niewygody i nieprzyjemności. Strapiony tedy pobiegł do publicznej gospody, ale i tam było wszystko przepełnione i próżno szukał miejsca, gdzieby się Marya przytulić mogła. Spełniło się przeto już teraz, co pisał Jan na początku swej Ewangelii: „Przyszedł Pan do własności Swej, ale Swoi Go nie przyjęli.“^[1] Już zapadła była noc, a jeszcze Stadło święte nie miało przytułku. Józef byłby poprzestał na najciaśniejszym kąciku, ale gdzież miał podziać Matkę Bożą? Wielce przeto był stąd zmartwiony; wtem przypomniał mu się leżący na pół w ruinach gród Dawidowy poza miastem, gdzie w skale wykuta była stajenka. Poszedł do niej Józef z Maryą, ale w stajence był już wołek i osieł. Z niemi przeto musieli podzielić się miejscem; był też już czas najwyższy, aby Panna święta miała jakie takie miejsce do wypoczynku, a gdy nadeszła północ, w świętym zachwycie bez bólu i pomocy porodziła Boskie Dzieciątko.
 Któż opisze zachwyt Maryi, gdy ujrzała Stwórcę świata, który z miłości ku nam stał się małą Dzieciną i którego zawiniętego w powijaki w żłobie złożyła! Święty Bonawentura woła: „Królowo Niebios, władczyni świata poufnico tajemnic Chrystusowych, powiedz nam, jakie Cię wtedy uczucia przejmowały pod wrażeniem tych świętych Tajemnic. Coś czuła Najświętsza Dziewico, gdyś patrzała na dziecię, któreś piastowała na ręku, a któremu Niebo i ziemia były podwładne! Coś myślała, gdyś karmiła dziewiczem mlekiem Tego, który karmi Aniołów i żywi wszystkie stworzenia, lub gdyś słyszała płacz i kwilenie Jego, gdyś widziała drżące z zimna ciało Tego, który dzierży w Swem ręku błyskawice i gromy! Cóż się dziać musiało w Twej duszy, gdyś pomyślała, jak Cię Pan uczcił i wywyższył, przeznaczając Cię z pomiędzy wszystkich niewiast na rodzicielkę Boga i Królową Niebios!“ Święty Bernard powiada, że i święty Józef wziął nowonarodzone dzieciątko na ręce i obsypywał je pieszczotami. Aniołowie zstąpili z Nieba, aby oddać powinny hołd Bogu i Panu swemu i pieniem uczcić chwałę Jego. Niektórzy z nich unieśli się w sfery powietrzne ponad cichą dolinę, na której biedni pastuszkowie strzegli trzód swych. Jeden z nich spuścił się na ziemię, a stanąwszy przed pasterzami, którzy ulękli się światłości Niebieskiej, bijącej z oblicza tych Niebian, tak się odezwał: „Nie bójcie się, bo oto opowiadam wam wesele wielkie, które będzie wszystkiemu ludowi. Iż się wam narodził Zbawiciel, który jest Chrystus Pan, w mieście Dawidowem. A ten wam znak: znajdziecie niemowlątko uwinione w pieluszki i położone w żłobie. A natychmiast było z Aniołem mnóstwo wojska Niebieskiego, chwalących Boga i mówiących: Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli.“ (Łukasz 2, 10—14).
  Wolą Boga było, aby Syna Jego, lubo się narodził w ukryciu i najpośledniejszem miejscu, ludzie zaraz poznali i natychmiast Mu hołd przynależny oddali. Któż był tym szczęśliwym, co miał pierwszy szczęście widzieć święte Dzieciątko i uwielbić oczekiwanego Zbawiciela? Nie ziemscy królowie, nie książęta i mędrcowie świata, nie bogacze i magnaci, lecz nieznani, biedni, skromni, ale pobożni prostaczkowie, pokorni jak Ten, którego przyszli uczcić. Byli to pastuszkowie bogaci nie w doczesne mienie, lecz w cnoty; ci dostąpili szczęścia oglądania Zbawcy świata. Skoro Aniołowie znikli, a pasterze ochłonęli ze zdumienia, tak się odezwali do siebie: „Idźmy do Betleem i oglądajmy, co nam powiedziano i co nam Pan obwieścił.“
 I jak najśpieszniej pobiegli oglądać Słowo, które się stało Ciałem, i ujrzeli Maryę i Józefa i Dziecię złożone w żłobie, a ujrzawszy Je, padli na kolana i oddali Mu cześć Boską. Wiara powiedziała im, że biedne Dziecię w pieluszkach jest Tym, którego tronem jest Niebo, a podnóżkiem ziemia. Nie obyło się zapewne bez tego, aby Mu nie byli mieli złożyć darów, ale najpiękniejszym darem było poczciwe ich serce, gdyż innego daru przecież nie żąda Pan Jezus. Nasyciwszy się widokiem Boskiego Dzieciątka, wrócili do trzód swoich i sławili Boga ponad wszystko, co dotychczas widzieli i słyszeli. Udzielali tej wysokiej wiadomości każdemu, a wszyscy co ich słuchali, dziwili się nowinom, które z ich ust słyszeli.

Nauka moralna.

 Nieograniczona i nieskończona miłość Boga do ludzi tłómaczy nam tę niepojętą tajemnicę, czemu Bóg Syn stał się człowiekiem i czemu się tak poniżył, iż przybrał postać słabiutkiego niemowlęcia, którego mieszkaniem była stajenka, kolebką żłóbek, posłaniem garść słomy, a ubiorem kilka lichych pieluszek. Dzieło zbawienia rozpoczyna Pan Jezus już od chwili przyjścia na świat, aby w nas wyniszczyć i wytępić trzy najgłówniejsze zarody złego, tj. chciwości, pożądliwości cielesnej i pychy.
 1) Chciwość czyli nieumiarkowana żądza bogactw jest pierwszym wrogiem chrześcijanina. Doczesne mienie, pieniądze i majątek powierzył nam Bóg tylko na to, abyśmy wspierali niedostatek cierpiących. Tymczasem u wielu jest gromadzenie bogactw jedynym celem ich życia. Chciwość i skąpstwo owładło ich serca, pieniądz jest ich Bogiem, przed którym biją pokłony, któremu składają w ofierze honor, spokojność, a nawet duszę. Jakże zawstydza tę chciwość i nienasyconą żądzę bogactw Dzieciątko Jezus leżące w ubogim żłobie. Syn Boży chciał się narodzić w jak najdotkliwszem ubóstwie, aby zohydzić w oczach ziemskie przepychy i zbytki. Dzieciątko Jezus pociągnie nas kiedyś do odpowiedzialności, jeśli odmówimy nędzarzowi wsparcia lub jałmużny. Skoro zaś jesteśmy biedni, nie szemrajmy, lecz pomnijmy na to, że bogactwa są dla wielu zachętą do złego i pokusą mogącą przyprawić ich o utratę zbawienia.
 2) Drugim wrogiem chrześcijanina są pożądliwości ciała, czyli nieposkromiona i niepohamowana skłonność zadosyćuczynienia żądzom cielesnym.
 Puszczanie cugli tej ohydnej namiętności jest wielkim grzechem, gdyż zacieramy w sobie samochcąc obraz i podobieństwo Boga i zniżamy się do rzędu nierozumnych zwierząt. Pan Jezus zaraz od pierwszej chwili pojawienia się na tym świecie wystawiony jest na cierpienia. Rodzi się w porze zimnej, lecz na posłaniu ze słomy, karmi się mlekiem biednej Panienki, obyć się musi bez niejednego, co i najbiedniejsze dziecię posiada. Któż może patrzeć na to ubóstwo i na ten niedostatek Dzieciątka Jezus i prowadzić przytem życie zniewieściałe? Trudno się zaiste dostać do Nieba inaczej, jak na drodze pokuty, umartwienia i zrzeczenia się zbytecznych wygód. Droga, jaką szedł Pan Jezus, nie była usłaną różami, lecz głogiem i cierniem. Świat idzie drogą uciech i rozkoszy, któż tedy ma słuszność za sobą — Chrystus czy świat? Czyż Chrystus, który jest prawdą wiekuistą może się mylić? Sama myśl o tem byłaby bluźnierstwem. Nie dostanie się więc ten do Nieba, co żyje w zbytkach, zniewieściałości, rozpuście i zmysłowych rozkoszach. Trzymajmy przeto w ostrości żądze nasze, przytłumiajmy złe skłonności i nie bądźmy niewolnikami ciała.
 3) Trzecim wrogiem naszym jest pycha, główne źródło naszych grzechów i najniebezpieczniejsza choroba naszej duszy. Pycha nie tylko się kryje pod płaszczem książęcym, ale i pod żebraczymi łachmanami; znajdziesz ją nie tylko w pałacu, ale i w chacie, nie tylko pod rewerendą, ale i pod mniszym habitem.
 Pycha jest początkiem obłudy, samochwalstwa, pogardy bliźniego, gniewu i zemsty. Dla wykorzenienia tego grzechu przywdziewa Pan świata szatę pokory i skromności i dobrowolnie się poniża, zamieszkując w stajni, a biedni i wzgardzeni pastuszkowie przychodzą Mu oddać hołd Boski. Pan Jezus przyjmuje honory od trzech prostaczków, aby upokorzyć naszą pychę, bowiem Zbawiciel tylko pokornym przyobiecał Królestwo niebieskie.
 Syn Boży wzgardził przepychem i zaszczytami ziemskimi. Uczmy się od Niego pokory, bez której nigdy nie wejdziemy do Królestwa niebieskiego. Rzućmy się do nóg Dzieciątka Jezus i mówmy: „Przyjdż, Jezu! Usuń wszystkie zgorszenia z Królestwa Twego, którem jest dusza moja i panuj w niej samowładnie. Chciwość, pycha, zazdrość i wiele innych namiętności owładły duszę moją, z których każda chce przywłaszczyć sobie część jej. Daj mi tę łaskę, ażebym im czujny opór stawił, gdyż do Ciebie należeć i w Tobie tylko być pragnę. Rozprosz mych nieprzyjaciół i Sam jeden panuj we mnie, bo Ty jesteś mym Królem i Bogiem.“
 W dniu Narodzenia Pańskiego odprawia każdy kapłan trzy Msze święte na pamiątkę troistego Narodzenia Syna Bożego, tj. wiekuistego narodzenia z łona Ojca, narodzenia z żywota Najśw. Dziewicy i narodzenia w naszem sercu przez wiarę i miłość. Pierwsza Msza święta — o północy — oznacza Narodzenie Pana Jezusa co do ciała, druga — o brzasku dziennym — Narodzenie Chrystusa w sercach sprawiedliwych, trzecia — o jasnym dniu — odprawia się na pamiątkę Narodzenia Jego w łonie Ojca przedwiecznego.
 Kto więc może, niech pozostaje w kościele na wszystkich trzech Mszach świętych, niech wielbi razem z Aniołami Syna Bożego w łonie Ojca, z pasterzami Dzieciątko w żłobie i niech przysposobi żalem za grzechy serce swe na mieszkanie i przybytek nowonarodzonego Chrystusa.

Modlitwa.

 Wszechmogący i wieczny Boże, spraw miłościwie, pokornie błagamy, abyśmy oświeceni nowem światłem wcielonego odwiecznego słowa Twojego, tak żyli i postępowali, aby w czynach naszych jaśniało to, co przez wiarę rozum nasz oświeca. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który króluje w Niebie i na ziemi. Amen.

∗                    ∗ ∗

 Oprócz tego obchodzi Kościół święty pamiątkę następujących Świętych Pańskich, zamieszczonych w rzymskiem martyrologium:

 Dnia 25-go grudnia. W roku 5199 od stworzenia świata, kiedy Bóg z początku Niebo i ziemię utworzył; w roku 2957 od Potopu; w roku 2015 od narodzenia Abrahama; od Mojżesza i od wyjścia ludu izraelskiego z Egiptu roku 1510; od namaszczenia Dawida na króla roku 1030; w sześćdziesiątym piątym tygodniu po proroctwie Daniela; w sto dziewięćdziesiątej czwartej Olimpiadzie; w roku 752 od zbudowania miasta Rzymu; w czterdziestym drugim roku panowania Oktawiana Augusta, kiedy ziemia pogrążona była w pokoju, w szóstej epoce świata, wtedy to Jezus Chrystus, odwieczny Bóg a Syn Ojca przedwiecznego, chcąc świat uświęcić Swem łaski pełnem przybyciem, poczęty został z Ducha św. i w dziewięć miesięcy po Swem poczęciu w Betleem ziemi Judzkiej narodził się jako człowiek z Maryi Dziewicy: Narodzenie Pana naszego Jezusa Chrystusa. — Tegoż dnia uroczystość świętej Anastazyi. Za czasów Dyoklecyana była najpierw przez męża swego Publiusza trzymaną w srogiem i długiem więzieniu, ale św. Chryzogon, Wyznawca, wielce ją pocieszał. Potem Florus, namiestnik Illyrikum, kazał ją znowu długo więzić. Wkońcu z rozciągniętemi rękoma i nogami przywiązano ją do słupów i zapalono wkoło ognie, aż wreszcie ducha swego wyzionęła. Działo się to na wyspie Palmajoli. Tamdotąd posłano równocześnie z nią jeszcze 70 niewiast i 200 mężczyzn, którzy później lub prędzej zamęczeni zostali różnymi sposobami. — W Rzymie w katakombie Aproniana męczeństwo św. Eugenii, Dziewicy, która za czasów cesarza Galliena odznaczyła się wielu cnotami, całe gromady św. Dziewic zdobyła Chrystusowi, a pod prefektem miejskim Nicecyuszem po długich cierpieniach ściętą została. — W Nikomedyi śmierć męczeńska wielu tysięcy Męczenników. Gdy w dzień Bożego Narodzenia zebrali się celem obchodzenia św. Tajemnic, kazał Dyoklecyan drzwi kościelne pozamykać, wkoło kościoła ognie podłożyć, a na dworze wystawić trójnóg i kadzidło, i przez herolda donośnym głosem oznajmić, że każdy, ktoby uniknąć chciał śmierci ogniowej, niech wystąpi i ofiaruje kadzidło Jowiszowi. Jednakże wszyscy oświadczyli jednogłośnie, że są gotowi umrzeć dla Chrystusa. Przeto zapalono ogień, który wszystkich strawił. I tak stali się godnymi szczęścia wstąpienia do Nieba w tym samym dniu, w którym Chrystus dla zbawienia świata zstąpił był na ziemię. — W Barcelonie w Hiszpanii dzień zgonu św. Piotra Nolasko, Wyznawcy, założyciela zakonu Mercedaryuszów, który posiadał wielkie cnoty i dar cudów; uroczystość jego przełożył Aleksander VII na dzień 31 stycznia.
za: https://pl.wikisource.org/wiki/Uroczysto%C5%9B%C4%87_Bo%C5%BCego_Narodzenia

Na Boże Narodzenie.
Boże Narodzenie Świętem radości.

„Bo oto opowiadam wam wesele wielkie, które będzie wszystkiemu ludowi, iż się wam dziś narodził Zbawiciel, który jest Chrystus Pan” (Łuk. 2, 10, 11.).

Uroczystość Bożego Narodzenia!

Błogosławiony dzień, który uczynił Pan, weselcie i radujcie się w nim; bo oto co Bóg od wieków postanowił, co przygotowywał w przedobrażeniach Starego Zakonu, za czem przez tyle wieków tęskniły ludy i  narody, za czem tęsknili patriarchowie, co przepowiadali prorocy, wszystko to dziś się spełniło.

Słowo, które było na początku u Boga, które było Bogiem, przez które świat jest uczynion, to Słowo przychodzi dziś na świat, jako światłość prawdziwa, która oświeca wszelkiego człowieka.
Słowo staje się Ciałem i zamieszkuje między nami, a tym, którzy Go przyjęli którzy wierzą w Imię Jego, daje moc, aby się stali Synami Bożymi; i widzimy Jego chwałę, chwałę jako Jednorodzonego od Ojca, bo pełne łaski i prawdy.

Tak w radosnem uniesieniu opisuje Jan święty Ewangelista tajemnicę dnia dzisiejszego, tajemnicę Wcielenia Syna Bożego. O błogosławiony dniu, w którym przedwieczne Słowo Ciałem się staje, w którym rodzi się oczekiwany Mesjasz, a Bóg wcielony z nieba przychodzi na ziemię i zamieszkuje między nami!

To też uroczystość dzisiejsza jest uroczystością wesela i radości.

Jak świat daleki i szeroki, gdzie tylko chrześcijańskie stoją chaty, gdzie tylko chrześcijańskie biją serca, tam radość bez miary, tam wesele bez końca. Jak słońce, które zwyciężywszy ciemności, wschodząc, roztacza swe blaski i światło na cały świat i napełnia radością i życiem całą przyrodę, tak ta Boska dziecina, dziś w Betleem się rodząca, jako światłość prawdziwa oświeca i radością napełnia cały świat i wszelkiego człowieka.

Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi, wstańcie pasterze, Bóg się wam rodzi; i oto anioł Pański staje podle nich, a jasność Boża zewsząd ich oświeca; i mówi im anioł: „nie bójcie się, bo oto opowiadam wam wesele wielkie, które będzie wszystkiemu ludowi iż się wam dziś narodził Zbawiciel, który jest Chrystus Pan”. A gdy odeszli aniołowie, mówią pasterze jeden do drugiego: „pójdźmy do Betleem a oglądajmy Słowo, które się stało” (Łuk. 2, 15.); i idą pełni radości i wesela, wysławiając i chwaląc Boga.

Idźmy i my wszyscy, pełni radości i wesela z pasterzami do żłóbka Pańskiego, by sławić i chwalić Nowonarodzonego Pana nieba i ziemi, by jasność Boża zewsząd nas oświeciła, by radość aniołów i pasterzy stała się naszą radością; bo aniołowie Boży opowiadają wesele wielkie nie tylko biednym pasterzom betleemskim, ale wszystkiemu ludowi, ludom i narodom całego świata.

Radujmy się i weselmy.

Radość to słońce życia; to woń kwiatów w ogrodzie Bożym, to rosa ożywcza dla dusz żyjących Bogu; radość to oznaka cnoty, właściwości serc czystych, dowód przyjaźni i miłości Bożej, świadectwo synostwa Bożego, matka świętej nadziei, pokarm dusz złączonych z Bogiem.

Weselmy się i radujmy, bo Chrystus się rodzi; „pokój ludziom dobrej woli”!

Idzie książę pokoju. Już w Starym Zakonie nazywają prorocy Chrystusa „księciem pokoju”. „Maluczki narodził się nam – mówi Izajasz – i syn jest nam dany; i stało się panowanie na ramieniu Jego, i nazwą imię Jego Przedziwny, Radny, Bóg, mocny, ojciec przyszłego wieku, książę pokoju; rozmnożone będzie państwo Jego, a pokoju nie będzie końca” (Izaj. 9, 6.). Sam o sobie mówi: „pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam, nie jako dawa świat, Ja wam daję; niech się nie trwoży serce wasze, ani nie lęka” (Jan 14, 27.).

Nie ma większego szczęścia, większej radości jak pokój serca, pokój sumienia; niespokojna jest dusza moja, o Panie, póki nie spocznie w Tobie, mówi święty Augusty. „Królestwo Boże ­– mówi święty Paweł – nie jest pokarm i picie, ale sprawiedliwość i pokój i wesele Ducha świętego” (Rzym, 14, 17.).

Ten pokój zwiastują nam nad żłobkiem betleemskim aniołowie, ten pokój przynosi nam dziś rodzący się Zbawiciel, „albowiem on jest pokojem naszym” (Ef. 2, 14.), „a pokój Boży przewyższa wszelki zmysł” (Fil, 4, 7.).

Smutna była dola ludzkości po grzechu pierworodnym; przez grzech położył człowiek nieprzyjaźń między sobą a Bogiem; w niewolę popadł u szatana; smutna jest każda niewola, bo w niej tęsknota za ojczyzną, za wolnością trawi serce człowieka, lecz stokroć smutniejsza była niewola człowieka u szatana i tęsknota jego za Bogiem i utraconą ojczyzną niebieską.

A wiedział człowiek, że tylko Bóg sam wyzwolić go mógł z niewoli szatańskiej, że tylko Bóg sam mógł go zbawić, i otworzyć zamknięte bramy nieba; stąd to przez cztery tysiące lat owe tęskne modły o Mesjasza; „spuśćcie niebiosa rosą z góry, a obłoki niech kropią sprawiedliwość, niech się otworzy ziemia a niech wyrośnie Zbawienie” (Izaj. 45, 8.).

I oto otwarły się nie ba, wśród ciemnej nocy starozakonnej tęsknoty z nieba jasność się toczy, a na promieniach przeczystej miłości Bóg spuszcza się z nieba na ziemię; Słowo Ciałem się staje i zamieszkuje między nami. „Pokój wam”, głosi przez usta aniołów całej ludzkości Boska dziecina, pokój mój daję wam, nie jako daje świat, Ja wam daję, niech się nie trwoży serce wasze ani się lęka.

Nie ma dla niewolnika większej radości nad świadomość, że skończyła się niewola jego. „Byliśmy – mówi święty Paweł – nieprzyjaciółmi Boga, a jesteśmy z Bogiem pojednani; odtąd rzecznika mamy u Ojca, Jezusa Chrystusa sprawiedliwego, a On jest ubłaganiem za grzechy nasze, a nie tylko nasze, ale i za wszego świata” (Jan 2, 1-2.) mówi święty Jan.

Raduj się ziemio, radujcie się narody, bo oto dziś spełniają się na was prorocze słowa Izajasza: „lud, który chodzi w ciemnościach, ujrzał światłość wielką, będą się weselić przed tobą, jak się radują zwycięscy, albowiem jarzmo ciężaru zwyciężyłeś; rozmnożone będzie państwo Jego, a pokoju nie będzie końca” (Jer. 2, 7.).

Nie ma dla człowieka większego ciężaru i większej katorgi, jak świadomość popełnionych grzechów. Grzech to największe nieszczęście człowieka; jak szczęśliwy czuje się człowiek w łasce Bożej; jaka radość bezbrzeżna rozlewa się po całem życiu, jaka błoga świadomość przyjaźni Bożej jakoby tęcza wielobarwna zawieszona jest między nim a Bogiem; a gdy grzech ciężki popełnił człowiek, znika radość i pokój, robak sumienia toczy serce, zdaje się człowiekowi, że ziemia roztwiera się pod nim, by go pochłonąć. – „Nie masz pokoju niezbożnym, mówi Pan” (Iż. 48, 12.); „żal, tęsknota za Bogiem pożera dusze”; a „utrapienie i ucisk na wszelką duszę człowieka, który złość popełnia” (Rzym, 2, 9.), mówi Paweł święty.

A oto przychodzi Zbawiciel, staje w środku nas i mówi: pokój wam; i raduje się dusza człowieka, ujrzawszy Pana; i mówi Pan Jezus: „pokój wam; jako mnie posłał Ojciec i ja posyłam was; weźmijcie Ducha Świętego, których odpuścicie grzechy, są im odpuszczone” (Jan 20, 13.).

Jaką radością, jaką ufnością napełnia grzesznika przyjście i ukazanie się Zbawiciela! „Nazwiesz – mówi Anioł ­-  imię Jego Jezus, albowiem On zbawi lud swój od grzechów ich” (Mat. 2, 21.); „bom nie przyszedł – mówi Zbawiciel – wzywać sprawiedliwych, ale grzesznych” (Mat. 9, 13.); „pokój wam, niech się nie trwoży serce wasze ani się lęka”  (Jan 14-27).

Uroczystość Bożego Narodzenia to światło radości dla grzesznika, bo przy żłóbku nowonarodzonego Pana odnajduje spokój i szczęście. Śpieszmy więc wszyscy z pastuszkami radośnie do Betleem, pokłońmy się Panu, dary mu ofiarujmy, serca otwórzmy a wszyscy przy żłóbku znajdziemy pociechę, radość i szczęście, bo całą biedę i udrękę ludzkiego żywota wzięła ta Boska dziecina w żłóbku na siebie.

Skarżysz się, żeś biedny, ubóstwo cię przygniata i odbiera ci radość życia; możeś głodny, możeś nagi, a może nawet bezdomny; jeśli serce masz czyste, duszę wolną od grzechu, nie skarż się na swą biedę, raduj się i wesel, boś do Jezusa podobny, bo ku twojej pociesze opuściła ta Boska dziecina bogactwo nieba i stał się biedną, byś ty był bogaty, bogaty w łaski u Boga i cnoty; „albowiem znacie łaskę Pana naszego Jezusa Chrystusa, że dla was stał się ubogi, będąc bogaty, abyście ubóstwem Jego wy bogaci byli” (II. Kor. 8, 9.).

Może choroby i cierpienia odejmują ci radość życia; i skarżysz się, żeś nieszczęśliwy, że cierpisz; jeśli duszę masz wolną od cierpień, nie skarż się na cierpienia ciała; raduj się i wesel, witaj z radością swego Zbawiciela, który „prawdziwie choroby nasze nosił, a boleści nasze on odnosił” (Iz. 53, 4.).

Skarżysz się i bolejesz nad tem, żeś niskiego stanu, żeś zapoznany, opuszczony przez ludzi, wzgardzony i zniesławiony; pewnie, że to wszystko przyćmiewa człowiekowi radość życia, lecz patrz na Zbawiciela, który jako Bóg „wyniszczył samego siebie, przyjąwszy postać sługi” (Fil. 2, 7.); sam się poniżył, by nas wywyższyć; sam się oddalił od Ojca swego, by nas do Boga przybliżyć, byśmy cieszyli się radosną nadzieją królestwa Bożego, byśmy się stali synami Bożymi; „stał się wzgardzony i najpodlejszy z mężów” byśmy „korzyści mocarzów dzielili”, a poniżeniem Jego byli wywyższeni.

Jesteś smutny i trwożny; może troska o dobra doczesne wyciska ci łzy, może życie doczesne cię dręczy; porzuć wszystkie troski doczesnego życia w obliczu Boskiej dzieciny, która przychodzi, by zwyciężyć świat; „nie bójcie się – mówi Pan Jezus – Jam zwyciężył świat”.

A może lękasz się o życie przyszłe, o wieczność, o śmierć, która cię niechybnie czeka; Chrystus się rodzi, „pożarta jest śmierć w zwycięstwie; dzięki Bogu, który dał zwycięstwo przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa” (I Kor. 15, 54, 57.); „albowiem mnie żyć jest Chrystus, a umrzeć zysk” (Fil. 1, 21.).

Więc wszyscy, ubodzy i bogaci, młodzi i starzy, grzeszni i sprawiedliwi, nieszczęśliwi i trwożni, mocarze ducha i prostacy, wszyscy śpieszmy radośnie i z ufnością wielką do Jezusa, do żłóbka betlejemskiego, „albowiem nie mamy najwyższego kapłana, który by się nie mógł ulitować nad krewkościami naszemi, lecz kuszonego (trapionego wszystkiemi dolegliwościami) we wszystkiem na podobieństwo oprócz grzechu. Przystąpmy tedy z ufnością do Stolicy łaski, abyśmy otrzymali miłosierdzie i łaskę znaleźli ku pogodnemu ratunkowi” (Żyd. 4, 15,16.).

Jak serdecznie wzywa nas do tego Pan Jezus, gdy mówi: „Pójdźcie do mnie wszyscy, którzy pracujecie i jesteście obciążeni, a ja was ochłodzę” (Mat. 11, 28).

Śpieszmy do żłóbka, do Jezusa i prośmy; proście, – mówi Jezus, a weźmiecie, aby radość wasza była pełna” (Jan 16, 24.).

Błogosławiony dzień, który uczynił Pan, radujmy się i weselmy w nim. Amen.
za: http://vetusordo.pl/ksczechowski_bnsr/

In Nativitate Domini in nocte ~ Duplex I. classis

Introitus Ps 2:7. Dóminus dixit ad me: Fílius meus es tu, ego hódie génui te. Ps 2:1 Quare fremuérunt gentes: et pópuli meditáti sunt inánia? V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen. Dóminus dixit ad me: Fílius meus es tu, ego hódie génui te.	1 Introit Ps 2:7 Pan rzekł do mnie: «Tyś Synem moim, Ja Cię dziś zrodziłem». Ps 2:1 Dlaczego się burzą narody, czemu ludy knują daremne zamysły? V. Chwała Ojcu, i Synowi i Duchowi Świętemu. R. Jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen. Pan rzekł do mnie: «Tyś Synem moim, Ja Cię dziś zrodziłem».
Gloria	Gloria
Top  Next Oratio Orémus. Deus, qui hanc sacratíssimam noctem veri lúminis fecísti illustratióne claréscere: da, quǽsumus; ut, cujus lucis mystéria in terra cognóvimus, ejus quoque gáudiis in coelo perfruámur: Qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	3 Kolekta Módlmy się. Boże, Tyś sprawił, że ta najświętsza noc zajaśniała blaskiem prawdziwej światłości, spraw, prosimy, abyśmy w niebie mogli nasycać się radościami Tego, którego tajemniczą światłość poznaliśmy na ziemi: Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Top  Next Lectio Léctio Epístolæ beati Pauli Apóstoli ad Titum Tit 2:11-15 Caríssime: Appáruit grátia Dei Salvatóris nostri ómnibus homínibus, erúdiens nos, ut, abnegántes impietátem et sæculária desidéria, sóbrie et juste et pie vivámus in hoc sǽculo, exspectántes beátam spem et advéntum glóriæ magni Dei et Salvatóris nostri Jesu Christi: qui dedit semetípsum pro nobis: ut nos redímeret ab omni iniquitáte, et mundáret sibi pópulum acceptábilem, sectatórem bonórum óperum. Hæc lóquere et exhortáre: in Christo Jesu, Dómino nostro. R. Deo grátias.	4 Lekcja Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Tytusa. Tt 2:11-15 Najmilszy: Okazała się wszystkim ludziom łaska Boga, Zbawiciela naszego, i poucza nas, abyśmy wyrzekłszy się bezbożności i żądz światowych, rozsądnie, sprawiedliwie i pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i przyjścia chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa. Wydał On samego siebie za nas, aby nas wykupił od wszelkiej nieprawości i przygotował sobie na własność lud czysty, dobrych uczynków strzegący. To mów i napominaj w Chrystusie Jezusie, Panu naszym. R. Bogu dzięki.
Top  Next Graduale Ps 109:3; 109:1 Tecum princípium in die virtútis tuæ: in splendóribus Sanctórum, ex útero ante lucíferum génui te. V. Dixit Dóminus Dómino meo: Sede a dextris meis: donec ponam inimícos tuos, scabéllum pedum tuórum. Allelúja, allelúja. Ps 2:7 V. Dóminus dixit ad me: Fílius meus es tu, ego hódie génui te. Allelúja.	5 Graduał Ps 109:3; 109:1 Przy Tobie panowanie od dnia Twych narodzin; w blaskach świętości przed jutrzenką wydałem Cię z łona. V. Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, aż nieprzyjaciół Twych położę jako podnóżek pod Twe stopy. Alleluja, alleluja. Ps 2:7 V. Pan rzekł do mnie: «Tyś Synem moim, Ja Cię dziś zrodziłem». Alleluja.
Top  Next Evangelium Sequéntia +︎ sancti Evangélii secundum Lucam R. Glória tibi, Dómine. Luc 2:1-14 In illo témpore: Exiit edíctum a Cæsare Augústo, ut describerétur univérsus orbis. Hæc descríptio prima facta est a præside Sýriæ Cyríno: et ibant omnes ut profiteréntur sínguli in suam civitátem. Ascéndit autem et Joseph a Galilæa de civitáte Názareth, in Judæam in civitátem David, quæ vocatur Béthlehem: eo quod esset de domo et fámilia David, ut profiterétur cum María desponsáta sibi uxóre prægnánte. Factum est autem, cum essent ibi, impléti sunt dies, ut páreret. Et péperit fílium suum primogénitum, et pannis eum invólvit, et reclinávit eum in præsépio: quia non erat eis locus in diversório. Et pastóres erant in regióne eádem vigilántes, et custodiéntes vigílias noctis super gregem suum. Et ecce, Angelus Dómini stetit juxta illos, et cláritas Dei circumfúlsit illos, et timuérunt timóre magno. Et dixit illis Angelus: Nolíte timére: ecce enim, evangelízo vobis gáudium magnum, quod erit omni pópulo: quia natus est vobis hódie Salvátor, qui est Christus Dóminus, in civitáte David. Et hoc vobis signum: Inveniétis infántem pannis involútum, et pósitum in præsépio. Et súbito facta est cum Angelo multitúdo milítiæ coeléstis, laudántium Deum et dicéntium: Glória in altíssimis Deo, et in terra pax hóminibus bonæ voluntátis. R. Laus tibi, Christe. S. Per Evangélica dicta, deleántur nostra delícta.	6 Ewangelia Ciąg dalszy +︎ Ewangelii świętej według Łukasza. R. Chwała Tobie Panie. Łk 2:1-14 Onego czasu wydany został dekret przez cesarza Augusta, aby spisano wszystek świat. Pierwszy ten spis odbył się, gdy Cyryn był wielkorządcą Syrii. Szli tedy wszyscy do spisu, każdy do miasta swego. Poszedł też i Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, jako że był z domu i pokolenia Dawidowego, aby zostać wpisanym wraz z Maryją, zaślubioną swą małżonką, brzemienną. I stało się, gdy tam byli, że wypełniły się dni, aby porodziła. I porodziła Syna swego pierworodnego, i owinęła Go w pieluszki, i złożyła w żłobie: nie było bowiem dla nich miejsca w gospodzie. I byli w tej krainie pasterze, czuwający i odbywający nocne straże nad stadem swoim. A oto Anioł Pański stanął przy nich i jasność Boża zewsząd ich oświeciła, tak że zlękli się bojaźnią wielką. I rzekł im Anioł: «Nie lękajcie się, oto bowiem zwiastuję wam radość wielką, która będzie wszystkiemu ludowi, że się wam dziś narodził Zbawiciel, którym jest Chrystus Pan, w mieście Dawidowym. A to będzie dla was znakiem: Znajdziecie niemowlę owinięte w pieluszki i złożone w żłobie». I nagle zjawiły się z Aniołem zastępy wojska niebieskiego, wielbiące Boga i mówiące: «Chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli». R. Chwała Tobie, Chryste. S. Niech słowa Ewangelii zgładzą nasze grzechy.
Credo	Credo
Top  Next Offertorium Ps 95:11; 95:13 Læténtur coeli et exsúltet terra ante fáciem Dómini: quóniam venit.	8 Ofiarowanie Ps 95:11; 95:13 Niech cieszy się niebo i ziemia raduje przed Panem, dlatego że nadchodzi.
Top  Next Secreta Acépta tibi sit, Dómine, quǽsumus, hodiérnæ festivitátis oblátio: ut, tua gratia largiénte, per hæc sacrosáncta commércia, in illíus inveniámur forma, in quo tecum est nostra substántia: Qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	9 Secreta Przyjmij łaskawie, o Panie, ofiarę, którą Ci składamy w dzisiejszą uroczystość, abyśmy za łaską Twoją przez tę tajemniczą wymianę otrzymali udział w Bóstwie Tego, w którym zespoliła się z Tobą nasza ludzka natura: Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Top  Next Prefatio de Nativitate Domini Vere dignum et justum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Quia per incarnáti Verbi mystérium nova mentis nostræ óculis lux tuæ claritátis infúlsit: ut, dum visibíliter Deum cognóscimus, per hunc in invisibílium amorem rapiámur. Et ideo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque omni milítia coeléstis exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes.	10 Prefacja Prefacja o Bożym Narodzeniu Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże: Albowiem przez tajemnicę wcielonego Słowa zajaśniał oczom naszej duszy nowy blask Twojej światłości, abyśmy poznając Boga w widzialnej postaci, zostali przezeń porwani do umiłowania rzeczy niewidzialnych. Przeto z Aniołami i Archaniołami, z Tronami i Państwami oraz ze wszystkimi hufcami wojska niebieskiego śpiewamy hymn ku Twej chwale, wołając bez końca:
Top  Next In Nativitate Domini et per Octavam dicitur: Communicántes, et diem sacratíssimum celebrántes, quo beátæ Maríæ intemeráta virgínitas huic mundo édidit Salvatórem: sed et memóriam venerántes, in primis ejúsdem gloriósæ semper Vírginis Maríæ, Genetrícis ejúsdem Dei et Dómini nostri Jesu Christi: sed	11 Na Boże Narodzenie i przez Oktawę Zjednoczeni w Świętych Obcowaniu, obchodzimy prześwięty dzień, w którym Najświętsza Dziewica Maryja porodziła temu światu Zbawiciela, i ze czcią wspominamy najpierw chwalebną zawsze Dziewicę Maryję, Matkę tegoż Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa:
Top  Next Communio Ps 109:3 In splendóribus Sanctórum, ex útero ante lucíferum génui te.	13 Komunia Ps 109:3 W blaskach świętości przed jutrzenką wydałem Cię z łona.
Top  Next Postcommunio Orémus. Da nobis, quǽsumus, Dómine, Deus noster: ut, qui Nativitátem Dómini nostri Jesu Christi mystériis nos frequentáre gaudémus; dignis conversatiónibus ad ejus mereámur perveníre consórtium: Qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	14 Pokomunia Módlmy się. Panie, Boże nasz, z radością uczestniczymy w misteriach narodzenia Pana naszego Jezusa Chrystusa; daj nam, prosimy, abyśmy przez święte życie zasłużyli na obcowanie z Nim w wieczności: Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.

In Nativitatis Domini in aurora ~ Duplex I. classis

Is 9:2 et 6. Lux fulgébit hódie super nos: quia natus est nobis Dóminus: et vocábitur Admirábilis, Deus, Princeps pacis, Pater futúri sǽculi: cujus regni non erit finis Ps 92:1 Dominus regnávit, decorem indutus est: indutus est Dominus fortitudinem, et præcínxit se. V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen. Lux fulgébit hódie super nos: quia natus est nobis Dóminus: et vocábitur Admirábilis, Deus, Princeps pacis, Pater futúri sǽculi: cujus regni non erit finis	1 Introit Iz 9:2,6 Światłość zabłyśnie dzisiaj nad nami, albowiem narodził się nam Pan! A imię Jego nazwano: Przedziwny, Bóg, Książę pokoju, którego królestwu nie będzie końca. Ps 92:1 Pan króluje, w majestat się oblókł, odział się Pan w potęgę i przepasał się. V. Chwała Ojcu, i Synowi i Duchowi Świętemu. R. Jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen. Światłość zabłyśnie dzisiaj nad nami, albowiem narodził się nam Pan! A imię Jego nazwano: Przedziwny, Bóg, Książę pokoju, którego królestwu nie będzie końca.
Gloria	Gloria
Top  Next Oratio Orémus. Da nobis, quǽsumus, omnípotens Deus: ut, qui nova incarnáti Verbi tui luce perfúndimur; hoc in nostro respléndeat ópere, quod per fidem fulget in mente. Orémus. Pro S. Anastasiæ Mart: Da, quǽsumus, omnípotens Deus: ut, qui beátæ Anastásiæ Mártyris tuæ sollémnia cólimus; ejus apud te patrocínia sentiámus. Per Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus, per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	3 Kolekta Módlmy się. Przeniknięci nowym światłem Wcielonego Słowa prosimy Cię, wszechmogący Boże, spraw, niech w naszych czynach odbija się to, co przez wiarę jaśnieje w duszach. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności tegoż Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Módlmy się. Wspomnienie św. Anastazji Wszechmogący Boże, obchodząc uroczystość Twojej Męczennicy św. Anastazji, prosimy Cię, abyśmy doznali skutków jej wstawiennictwa. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Top  Next Lectio Lectio Epístolæ beati Pauli Apostoli ad Titum. Tit 3:4-7 Caríssime: Appáruit benígnitas et humánitas Salvatóris nostri Dei: non ex opéribus justítiæ, quæ fécimus nos, sed secúndum suam misericórdiam salvos nos fecit per lavácrum regeneratiónis et renovatiónis Spíritus Sancti, quem effúdit in nos abúnde per Jesum Christum, Salvatorem nostrum: ut, justificáti grátia ipsíus, herédes simus secúndum spem vitæ ætérnæ: in Christo Jesu, Dómino nostro. R. Deo grátias.	4 Lekcja Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Tytusa. Tt 3:4-7 Najmilszy: Okazała się dobroć i łaskawość Boga, Zbawiciela naszego: zbawił On nas nie dla uczynków sprawiedliwych, których dokonaliśmy, ale z miłosierdzia Swego przez obmycie odrodzenia i odnowienia w Duchu Świętym. Zesłał Go nam obficie przez Jezusa Chrystusa, Zbawiciela naszego, abyśmy łaską Jego usprawiedliwieni, stali się według nadziei dziedzicami żywota wiecznego: w Chrystusie Jezusie, Panu naszym. R. Bogu dzięki.
Top  Next Graduale Ps 117:26; 117:27; 117:23 Benedíctus, qui venit in nómine Dómini: Deus Dóminus, et illúxit nobis. V. A Dómino factum est istud: et est mirábile in óculis nostris. Allelúja, allelúja Ps 92:1 V. Dóminus regnávit, decórem índuit: índuit Dóminus fortitúdinem, et præcínxit se virtúte. Allelúja.	5 Graduał Ps 117:26; 117:27; 117:23 Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie: Pan jest Bogiem i zajaśniał nam. V. Stało się to przez Pana; cudem jest w oczach naszych. Alleluja, alleluja. Ps 92:1 V. Pan króluje, w majestat się oblókł, odział się Pan w potęgę i przepasał się mocą. Alleluja.
Top  Next Evangelium Sequéntia +︎ sancti Evangélii secúndum Lucam. R. Glória tibi, Dómine. Luc 2:15-20 In illo témpore: Pastóres loquebántur ad ínvicem: Transeámus usque Béthlehem, et videámus hoc verbum, quod factum est, quod Dóminus osténdit nobis. Et venérunt festinántes: et invenérunt Maríam et Joseph. et Infántem pósitum in præsépio. Vidéntes autem cognovérunt de verbo, quod dictum erat illis de Púero hoc. Et omnes, qui audiérunt, miráti sunt: et de his, quæ dicta erant a pastóribus ad ipsos. María autem conservábat ómnia verba hæc, cónferens in corde suo. Et revérsi sunt pastóres, glorificántes et laudántes Deum in ómnibus, quæ audíerant et víderant, sicut dictum est ad illos. R. Laus tibi, Christe. S. Per Evangélica dicta, deleántur nostra delícta.	6 Ewangelia Ciąg dalszy +︎ Ewangelii świętej według Łukasza. R. Chwała Tobie Panie. Łk 2:15-20 Onego czasu; Mówili pasterze jeden do drugiego: «Pójdźmy aż do Betlejem i zobaczmy to, co się stało, o czym oznajmił nam Pan». I spiesząc się przybyli, i znaleźli Maryję i Józefa oraz Dzieciątko złożone w żłobie. A ujrzawszy, zrozumieli słowa, które im oznajmione były o tym Dzieciątku. A wszyscy, którzy słyszeli, zdumiewali się; także i temu, co im mówili pasterze. Maryja zaś zachowywała wszystkie te słowa, rozważając je w sercu swoim. I wrócili pasterze wielbiąc i chwaląc Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, jako im było powiedziane. R. Chwała Tobie, Chryste. S. Niech słowa Ewangelii zgładzą nasze grzechy.
Credo	Credo
Top  Next Offertorium Ps 92:1-2 Deus firmávit orbem terræ, qui non commovébitur: paráta sedes tua, Deus, ex tunc, a sǽculo tu es.	8 Ofiarowanie Ps 92:1-2 Bóg okrąg ziemi utwierdził, że się nie poruszy. Od wieków tron Twój niewzruszony, o Boże, Ty od wieków jesteś.
Top  Next Secreta Múnera nostra, quǽsumus, Dómine, Nativitátis hodiérnæ mystériis apta provéniant, et pacem nobis semper infúndant: ut, sicut homo génitus idem refúlsit et Deus, sic nobis hæc terréna substántia cónferat, quod divínum est. Pro S. Anastasia. Acipe, quǽsumus, Dómine, múnera dignánter obláta: et, beátæ Anastásiæ Mártyris tuæ suffragántibus méritis, ad nostræ salútis auxílium proveníre concéde. Per Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus, per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	9 Secreta Po przyjęciu przez Boga ludzkiej natury nawet materialne przedmioty mogą się stać narzędziem łaski. Sakramenty przedłużają w ten sposób tajemnicę Wcielenia. Prosimy Cię, Panie, niech nasze dary staną się godne dzisiejszego misterium Narodzenia i niech nas zawsze napełniają pokojem; a jak Człowiek dziś narodzony zajaśniał także jako Bóg, tak niechaj te ziemskie rzeczy udzielą nam tego, co Boże. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności tegoż Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Wspomnienie św. Anastazji Przyjmij, prosimy Cię, Panie dary ze czcią złożone i spraw, niech przez zasługi świętej Anastazji, Twojej Męczennicy, przyczynią się do naszego zbawienia. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Top  Next Prefatio de Nativitate Domini Vere dignum et justum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Quia per incarnáti Verbi mystérium nova mentis nostræ óculis lux tuæ claritátis infúlsit: ut, dum visibíliter Deum cognóscimus, per hunc in invisibílium amorem rapiámur. Et ideo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque omni milítia coeléstis exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes.	10 Prefacja Prefacja o Bożym Narodzeniu Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże: Albowiem przez tajemnicę wcielonego Słowa zajaśniał oczom naszej duszy nowy blask Twojej światłości, abyśmy poznając Boga w widzialnej postaci, zostali przezeń porwani do umiłowania rzeczy niewidzialnych. Przeto z Aniołami i Archaniołami, z Tronami i Państwami oraz ze wszystkimi hufcami wojska niebieskiego śpiewamy hymn ku Twej chwale, wołając bez końca:
Top  Next In Nativitate Domini et per Octavam dicitur: Communicántes, et diem sacratíssimum celebrántes, quo beátæ Maríæ intemeráta virgínitas huic mundo édidit Salvatórem: sed et memóriam venerántes, in primis ejúsdem gloriósæ semper Vírginis Maríæ, Genetrícis ejúsdem Dei et Dómini nostri Jesu Christi: sed	11 Na Boże Narodzenie i przez Oktawę Zjednoczeni w Świętych Obcowaniu, obchodzimy prześwięty dzień, w którym Najświętsza Dziewica Maryja porodziła temu światu Zbawiciela, i ze czcią wspominamy najpierw chwalebną zawsze Dziewicę Maryję, Matkę tegoż Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa:
Top  Next Communio Zach 9:9 Exsúlta, fília Sion, lauda, fília Jerúsalem: ecce, Rex tuus venit sanctus et Salvátor mundi.	13 Komunia Zch 9:9 Raduj się wielce, córko syjońska! Wołaj radośnie, córko Jeruzalem! Oto przychodzi twój Król: On, sprawiedliwy i Zbawiciel świata.
Top  Next Postcommunio Orémus. Hujus nos, Dómine, sacraménti semper nóvitas natális instáuret: cujus Natívitas singuláris humánam réppulit vetustátem. Orémus. Pro S. Anastasia. Satiásti, Dómine, famíliam tuam munéribus sacris: ejus, quǽsumus, semper interventióne nos réfove, cujus sollémnia celebrámus. Per Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus, per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	14 Pokomunia Módlmy się. Niechaj nas zawsze odradza, o Panie, sakramentalne odnowienie przyjścia Tego, którego przedziwne narodzenie zniosło starą przewinę ludzkości. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności tegoż Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Módlmy się. Wspomnienie św. Anastazji Nasyciłeś, Panie, rodzinę Twoją świętymi darami: wzmacniaj nas stale za wstawiennictwem tej, której uroczystość obchodzimy. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.

In die Nativitatis Domini ~ Duplex I. classis

Top  Next Introitus Isa 9:6 Puer natus est nobis, et fílius datus est nobis: cujus impérium super húmerum ejus: et vocábitur nomen ejus magni consílii Angelus. Ps 97:1 Cantáte Dómino cánticum novum, quia mirabília fecit. V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen. Puer natus est nobis, et fílius datus est nobis: cujus impérium super húmerum ejus: et vocábitur nomen ejus magni consílii Angelus.	1 Introit Iz 9:6 Liturgia celowo zmieniła nieco tekst wyjęty z Izajasza, aby podkreślić, że Chrystus przychodzi wykonać wielki Boży plan Odkupienia. Maleńki nam się narodził i Syn został nam dany; władza spoczęła na Jego ramionach, a imię Jego nazwano: Zwiastun wielkiego Planu. Ps 97:1 Śpiewajcie Panu pieśń nową, albowiem cuda uczynił. V. Chwała Ojcu, i Synowi i Duchowi Świętemu. R. Jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen. Maleńki nam się narodził i Syn został nam dany, władza spoczęła na Jego ramionach, a imię Jego nazwano: Zwiastun Wielkiego Planu.
Gloria	Gloria
Top  Next Oratio Orémus. Concéde, quǽsumus, omnípotens Deus: ut nos Unigéniti tui nova per carnem Natívitas líberet; quos sub peccáti jugo vetústa sérvitus tenet.	3 Kolekta Módlmy się. Dozwól, prosimy Cię, wszechmogący Boże, aby nowe narodzenie się w ciele Jednorodzonego Syna Twego wyzwoliło nas z jarzma grzechu, w którym nas trzyma dawna niewola. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności tegoż Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Top  Next Lectio Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Hebræos. Hebr 1:1-12 Multifáriam, multísque modis olim Deus loquens pátribus in Prophétis: novíssime diébus istis locútus est nobis in Fílio, quem constítuit herédem universórum, per quem fecit et sǽcula: qui cum sit splendor glóriæ, et figúra substántia? ejus, portánsque ómnia verbo virtútis suæ, purgatiónem peccatórum fáciens, sedet ad déxteram majestátis in excélsis: tanto mélior Angelis efféctus, quanto differéntius præ illis nomen hereditávit. Cui enim dixit aliquándo Angelórum: Fílius meus es tu, ego hódie génui te? Et rursum: Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in fílium? Et cum íterum introdúcit Primogénitum in orbem terræ, dicit: Et adórent eum omnes Angeli Dei. Et ad Angelos quidem dicit: Qui facit Angelos suos spíritus, et minístros suos flammam ignis. Ad Fílium autem: Thronus tuus, Deus, in sǽculum sǽculi: virga æquitátis, virga regni tui. Dilexísti justítiam et odísti iniquitátem: proptérea unxit te Deus, Deus tuus, óleo exsultatiónis præ particípibus tuis. Et: Tu in princípio, Dómine, terram fundásti: et ópera mánuum tuárum sunt coeli. Ipsi períbunt, tu autem permanébis; et omnes ut vestiméntum veteráscent: et velut amíctum mutábis eos, et mutabúntur: tu autem idem ipse es, et anni tui non defícient. R. Deo grátias.	4 Lekcja Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Hebrajczyków. Hbr 1:1-12 Po rozlicznych i przeróżnych sposobach, jakimi niegdyś mówił Bóg do ojców przez Proroków – na koniec w tych czasach przemówił do nas przez Syna. Jego to ustanowił dziedzicem wszystkich rzeczy i przez Niego stworzył wszechświat. Ten zaś będąc jasnością chwały i odbiciem istoty Jego, a podtrzymując wszystko słowem swej potęgi, dokonał oczyszczenia z grzechów i zasiadł na prawicy majestatu na wysokości. Tym wyższy stał się od Aniołów, im osobliwsze nad nich odziedziczył imię. Bo któremuż to z Aniołów powiedział kiedy (Bóg): «Synem moim jesteś, jam ciebie dziś zrodził»? I znowu: «Ja mu będę ojcem, a on mi będzie synem». I kiedy znów wprowadza pierworodnego na okręg ziemi, mówi: «Niechaj Mu cześć oddają wszyscy Aniołowie Boży». A do Aniołów powiada: «Z Aniołów swoich czyni On wichry, a ze sług swoich ognia płomienie». Do Syna zaś: «Stolica Twoja, Boże, na wieki wieków; berło prawości, berło panowania Twego. Umiłowałeś sprawiedliwość, a nienawidzisz nieprawości, dlatego namaścił Cię, Boże, Bóg Twój olejkiem wesela nad uczestników Twoich». Oraz: «Tyś, o Panie, na początku utwierdził ziemię, a dziełem rąk Twoich są niebiosa. Zaginą one, ale Ty trwać będziesz. I wszystkie jako szata zestarzeją się i zmienisz je jako odzienie, a zostaną zmienione. Tyś wszakże zawsze tenże sam i lata Twoje nieskończone». R. Bogu dzięki.
Top  Next Graduale Ps 97:3; 97:2 Vidérunt omnes fines terræ salutare Dei nostri: jubiláte Deo, omnis terra. V. Notum fecit Dominus salutare suum: ante conspéctum géntium revelávit justitiam suam. Allelúja, allelúja. V. Dies sanctificátus illúxit nobis: veníte, gentes, et adoráte Dóminum: quia hódie descéndit lux magna super terram. Allelúja.	5 Graduał Ps 97:3; 97:2 Ujrzały wszystkie krańce ziemi zbawienie Boga naszego: radośnie wykrzykujcie Panu, wszystkie ziemie. V. Okazał Pan swoje zbawienie, w oczach pogan objawił sprawiedliwość. Alleluja, alleluja. V. Dzień święty nam zajaśniał: pójdźcie, narody, oddajcie pokłon Panu: albowiem światłość wielka zstąpiła dziś na ziemię. Alleluja.
Top  Next Evangelium Initium sancti Evangélii secúndum Joánnem. R. Glória tibi, Dómine. Joann 1:1-14 In princípio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in princípio apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt: et sine ipso factum est nihil, quod factum est: in ipso vita erat, et vita erat lux hóminum: et lux in ténebris lucet, et ténebræ eam non comprehendérunt. Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joánnes. Hic venit in testimónium, ut testimónium perhibéret de lúmine, ut omnes créderent per illum. Non erat ille lux, sed ut testimónium perhibéret de lúmine. Erat lux vera, quæ illúminat omnem hóminem veniéntem in hunc mundum. In mundo erat, et mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognóvit. In própria venit, et sui eum non recepérunt. Quotquot autem recepérunt eum, dedit eis potestátem fílios Dei fíeri, his, qui credunt in nómine ejus: qui non ex sanguínibus, neque ex voluntáte carnis, neque ex voluntáte viri, sed ex Deo nati sunt. Hic genuflectitur Et Verbum caro factum est, et habitávit in nobis: et vídimus glóriam ejus, glóriam quasi Unigéniti a Patre, plenum grátiæ et veritátis. R. Laus tibi, Christe. S. Per Evangélica dicta, deleántur nostra delícta.	6 Ewangelia Ciąg dalszy +︎ Ewangelii świętej według Jana. R. Chwała Tobie Panie. J 1:1-14 Sławny prolog Ewangelii św. Jana należy do najwspanialszych tekstów w literaturze świata. Nigdy mowa ludzka nie wyrażała tak wielkich tajemnic ujętych w tak zwięzłą formę. Tekst ten był ulubioną modlitwą pierwszych chrześcijan. Wypada go rozważać w okresie świątecznym, aby zgłębić jego bogactwo. Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim było życie, a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemnościach świeci i ciemności jej nie ogarnęły. Był człowiek posłany od Boga, a Jan mu było na imię. Przyszedł on na świadectwo, aby świadczyć o światłości, aby przez niego wszyscy uwierzyli. Nie był on światłością, ale miał świadectwo dać o światłości. Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka na ten świat przychodzącego. Na świecie był, a świat był przez Niego stworzony i świat Go nie poznał. Przyszedł do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli. A wszystkim, którzy Go przyjęli i uwierzyli w imię Jego, dał moc, aby się stali synami Bożymi, którzy nie z krwi ani z żądzy ciała, ani też z woli ludzkiej, ale z Boga się narodzili. tu się przyklęka A Słowo stało się ciałem i mieszkało między nami, i widzieliśmy chwałę Jego, pełnego łaski i prawdy, chwałę jako Jednorodzonego od Ojca. R. Chwała Tobie, Chryste. S. Niech słowa Ewangelii zgładzą nasze grzechy.
Credo	Credo
Top  Next Offertorium Ps 88:12; 88:15 Tui sunt coeli et tua est terra: orbem terrárum et plenitúdinem ejus tu fundásti: justítia et judícium præparátio sedis tuæ.	8 Ofiarowanie Ps 88:12; 88:15 Twoimi są niebiosa, Twoja też jest ziemia: Ty okrąg świata założyłeś i co go napełnia. Podstawą Twego tronu sprawiedliwość i prawo.
Top  Next Secreta Obláta, Dómine, múnera, nova Unigéniti tui Nativitáte sanctífica: nosque a peccatórum nostrórum máculis emúnda.	9 Secreta Uświęć, Panie, złożone dary przez nowe narodzenie Jedynego Syna Twojego i oczyść nas ze zmazy naszych grzechów. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności tegoż Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Top  Next Prefatio de Nativitate Domini Vere dignum et justum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Quia per incarnáti Verbi mystérium nova mentis nostræ óculis lux tuæ claritátis infúlsit: ut, dum visibíliter Deum cognóscimus, per hunc in invisibílium amorem rapiámur. Et ideo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque omni milítia coeléstis exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes.	10 Prefacja Prefacja o Bożym Narodzeniu Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże: Albowiem przez tajemnicę wcielonego Słowa zajaśniał oczom naszej duszy nowy blask Twojej światłości, abyśmy poznając Boga w widzialnej postaci, zostali przezeń porwani do umiłowania rzeczy niewidzialnych. Przeto z Aniołami i Archaniołami, z Tronami i Państwami oraz ze wszystkimi hufcami wojska niebieskiego śpiewamy hymn ku Twej chwale, wołając bez końca:
Top  Next In Nativitate Domini et per Octavam dicitur: Communicántes, et diem sacratíssimum celebrántes, quo beátæ Maríæ intemeráta virgínitas huic mundo édidit Salvatórem: sed et memóriam venerántes, in primis ejúsdem gloriósæ semper Vírginis Maríæ, Genetrícis ejúsdem Dei et Dómini nostri Jesu Christi: sed	11 Na Boże Narodzenie i przez Oktawę Zjednoczeni w Świętych Obcowaniu, obchodzimy prześwięty dzień, w którym Najświętsza Dziewica Maryja porodziła temu światu Zbawiciela, i ze czcią wspominamy najpierw chwalebną zawsze Dziewicę Maryję, Matkę tegoż Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa:
Top  Next Communio Ps 97:3 Vidérunt omnes fines terræ salutáre Dei nostri.	13 Komunia Ps 97:3 Ujrzały wszystkie krańce ziemi zbawienie Boga naszego.
Top  Next Postcommunio Orémus. Præsta, quǽsumus, omnípotens Deus: ut natus hódie Salvátor mundi, sicut divínæ nobis generatiónis est auctor; ita et immortalitátis sit ipse largítor: Qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus per ómnia sǽcula sæculórum. R. Amen.	14 Pokomunia Módlmy się. Wszechmogący Boże, narodzony dzisiaj Zbawiciel świata przywrócił nam synostwo Boże; spraw, prosimy, aby nam udzielił daru nieśmiertelności: Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.

Uroczystość Bożego Narodzenia

(Homilia na Ewangelię z pierwszej Mszy św. u Łuk. w rozdz. II)

Dzień Bożego Narodzenia sławny jest we wszystkim chrześcijaństwie i pełen wielkiej pociechy, bo jest dniem pamiątki przyjścia na świat Boga w ludzkim ciele. Tajemnica to wielka i święta! Nie tylko bowiem przedwiecznego narodzenia Syna Bożego z Ojca bez matki, lecz i tego doczesnego z Matki bez Ojca, nikt godnie wysławić nie może. Kto wyrozumie albo wypowie, jako się tak różne, a przeciwne sobie rzeczy połączyć mogły, iż Przedwieczny stał się doczesnym, wiekuisty dzisiejszym, nieśmiertelny śmiertelnym, wielki maluczkim, niezmierzony skończonym, najmocniejszy słabiuchnym, stary młodym, Pan sługą, Stwórca stworzeniem, Bóg człowiekiem? A co dziwniejsza, iż stawszy się tym wszystkim, Majestatu swego pierwszego w niczym nie naruszył, ale pozostając tym, czym był zawsze, przyjął na się to, czym nie był przedtem. I oto leży w szopie Ten, którego jest niebo i ziemia; uwinięty w pieluszki Ten, który wszystko stworzenie swą Opatrznością trzyma; spoczywa w jasełkach Ten, który rozpostarł firmament niebieski. Króla nad królami i Pana nad pany pałacem jest stajnia, żłób pokojem, siano posłaniem, gnój pachnidłem, osioł z wołem dworzanami. O dziwy nad wszystkie dziwy, o wielkie wesele, które się dziś stało rodzajowi ludzkiemu, iż się nam narodził Zbawiciel, którym jest Chrystus Pan, w mieście Dawidowym! – Aby się zaś nam to wesele pomnożyło i aby się nam na próżno ten Pan nie narodził, rozważmy krótko Ewangelię dzisiejszą i wielkie uniżenie się Zbawiciela z miłości ku nam.

Około tego czasu, o którym wspomina Łukasz święty Ewangelista, Józef z Maryją mieszkali w miasteczku Nazaret, w ziemi Galilejskiej. Przeczysta Dziewica, będąc bliską porodzenia Syna Bożego, zapewne nie zamierzała udawać się do zbyt dalekiego Betlejemu, gdzie, według przepowiedni proroka Micheasza, miał się narodzić obiecany Mesjasz-Zbawiciel świata. Lecz Opatrzność Boska temu zaradziła, bo oto wyszedł dekret od rzymskiego cesarza Augusta, do którego wtedy ziemia żydowska należała, aby zapisano wszystek świat, to jest aby uczyniono powszechny spis wszystkiej ludności jego państwa. Ten spis pierwszy stał się za starosty syryjskiego Cyryna, mającego powinność dopilnować także i spisu mieszkańców. I szli wszyscy, aby się zapisali, każdy do miasta swego skąd pochodził, bo tak było przykazano. Posłuszny urzędowi, szedł też i Józef z Galilei z miasta Nazaretu do żydowskiej ziemi, do miasta Dawidowego, które zowią Betlejem, dlatego, że był z domu i z pokolenia Dawidowego, aby był zapisany z Maryją, poślubioną sobie małżonką brzemienną. I stało się, gdy tam byli, wypełniły się dni Maryi, aby porodziła. I porodziła syna swego pierworodnego, a uwinęła go w pieluszki i położyła go w żłobie, bo miejsca dla nich nie było w gospodzie. Lecz czemuż to miły Pan nasz narodzić się raczył w podróży i w tak lichej gościnie? Oto aby nam przypomniał, żeśmy gośćmi i podróżnymi na tym świecie, że tu miejsca trwałego ani mieszkania wiecznego mieć nie możemy, lecz że mamy dążyć do owej wiecznej ojczyzny naszej i szukać jej ze wszelaką pilnością. Przyszedł Pan z nieba i stał się gościem naszym, aby nas cudzoziemców, przez grzech od Boga dalekich, uczynił obywatelami niebieskimi i domownikami swoimi. Narodził się w zimie, podczas niepogody i w nocnych ciemnościach. Obrał czas najbardziej przykry, zwłaszcza dla małego dziecięcia, syna ubogiej matki, aby tobie, chrześcijaninie, dał przykład cierpliwości i umartwienia. Narodził się w stajni, aby okazał nicość chwały tego świata, aby obnażył znikomą jego marność. W żłobie był położony pomiędzy bydlęty, bo przyszedł podźwignąć rodzaj ludzki, tak dalece upadły, iż go Psalmista z bydlętami porównywa (Ps. XLVIII). W żłoby obrok dla bydła sypią, więc Pan Jezus, leżąc w żłobie, dał niejako znać, iż się da ludziom na pokarm w Najświętszym Sakramencie, aby, niebieską strawą posileni, poczuli się znowu być ludźmi, na obraz Boży stworzonymi i przeznaczonymi do nieba. Betlejem dosłownie znaczy tyle, co Dom chleba, przeto się Syn Boży w Betlejem raczył narodzić, aby dał znać, iż On jest chlebem, który z nieba zstąpił, na pokarm ludziom ku żywotowi wiecznemu. Uboga matka w pieluszki liche Go uwinęła, aby one zawstydziły próżność ludzką, a zwłaszcza niewiast, i pochopność do nadmiernej strojności i utraty grosza na zbytnie fatałaszki. W gospodzie nie było miejsca dla Jezusa, w stajni musiał spoczywać. I dziś dużo na świecie takich, którzy do gospody serca swego łatwo dopuszczają myśli pyszne, łakome, nieczyste a Chrystusowi i myślom pobożnym dostępu do siebie nie dają. O jakże często kołacze On do furtki serca naszego, a my Mu otworzyć nie chcemy!

Obaczmy jeszcze, komu się to objawił Narodzony Zbawiciel. A byli pasterze w tejże krainie w pobliżu Betlejemu czuwający i odprawiający nocne straże nad trzodą swoją. A oto anioł Pański stanął przy nich, a jasność Boża zewsząd ich oświeciła i zlękli się wielką bojaźnią. I rzekł im anioł: Nie bójcie się, bo oto opowiadam wam wesele wielkie, które będzie wszystkiemu ludowi: iż wam dziś narodził się Zbawiciel, którym jest Chrystus Pan w Betlejem mieście Dawidowym. A to wam znakiem: znajdziecie niemowlątko, uwinione w pieluszki i położone w żłobie. Więc nie wielkim, nie pysznym, ani możnym tego świata naprzód oznajmuje się Pan Jezus, nie cesarzowi Augustowi, ani senatowi rzymskiemu, ani Herodowi, ani fałszywym faryzeuszom, ani przemądrzałym filozofom, ale prostym i pokornym pastuszkom, aby dał znać, że nie ceni ludzi wedle sądów świata, bo sądy świata mylne są i zawodne, On zaś zna skrytości serc ludzkich, wie co kto wart jest naprawdę, a podoba sobie w prostocie i pokorze i z prostymi rozmowa Jego (Przyp. III, 32). Jasność Boża oświeciła pasterzy, bo im anioł oznajmował Tego, który jest światłością świata, rozjaśniającą mrok grzechu i ukazującą drogę do nieba. Poseł niebieski Narodzenie Pańskie nazywa weselem wielkim rodzajowi ludzkiemu; zaprawdę jest się z czego weselić, gdy Bóg stał się człowiekiem. Wesel się Adamie: oto już przyszedł Odkupiciel, tobie w raju obiecany. Wesel się Abrahamie: już przyszedł twój potomek, w którym mają być błogosławione wszystkie narody. Wesel się Dawidzie: już w mieście twoim narodził się Król tobie przyrzeczony, który ma usiąść na stolicy twojej i królować na wieki. Weselcie się mężowie: oto się narodził mąż, który rodzaj ludzki naprawi. Weselcie się niewiasty: oto Ten cudownie z niewiasty się narodził. Weselcie się dziatki: oto Dzieciątko się nam narodziło i Synaczek nam jest darowany. Weselcie się dziewice: oto Dziewica porodziła, a porodziwszy, Dziewicą pozostała. Weselcie się matki: oto Panna, mocą Ducha Świętego, matką się stała. Weselcie się prorocy: już się wasze proroctwa spełniły. Weselcie się święci: już przyszedł od was pożądany. Weselcie się grzeszni: już macie Tego, który grzesznych zbawia. Weselcie się smutni: oto Ten was ma pocieszyć. Weselcie się słabi: oto Ten was ma umocnić. Weselcie się chorzy: Ten was ma uleczyć. Radujcie się starzy i młodzi: oto odwieczny stał się dla nas młodziuchnym. Radujcie się mali i wielcy: oto Największy stał się dla nas maleńkim. Radujcie się wszyscy, albowiem wszystkim jest dany, który się dla wszystkich narodził człowiekiem, Pan nasz najmilszy, Jezus Chrystus. A natychmiast przybyło z aniołem mnóstwo wojska niebieskiego, zastępy aniołów Bożych, chwalących Boga i mówiących: Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli. Skoro poseł niebieski oznajmił narodzenie Chrystusa, wnet całe wojsko anielskie chwałą Stwórcy rozbrzmiało i własnym przykładem nauczyło nas, jako Boga wielbić mamy. A ponieważ Bóg-człowiek się narodził, więc i Bogu chwałę i ludziom pokój śpiewają. Niegdyś przysyłał ich Bóg na karanie grzeszników, teraz szczęście i radość ziemi ogłaszać przyszli i odrzuconych od Boga grzeszników, jako swych towarzyszów i przyszłych współmieszkańców nieba pozdrawiają, pokoju im życząc. Nie wszystkim przecie pokój obiecują, jedno ludziom dobrej woli, którzy w Chrystusa uwierzą, bo nie masz pokoju niezbożnym, którzy Go z serc swych wyrzucają. Bądźmy tedy, chrześcijanie mili, ludźmi dobrej woli, uczcijmy w tym narodzonym Dzieciątku Boga i Zbawcę naszego, z całego serca dziękujmy Mu za to Jego, tak dla nas zbawienne narodzenie i razem z chórem aniołów i całym Kościołem Katolickim zaśpiewajmy Mu: Chwała Tobie, Panie, na wysokości!

Krótkie nauki homiletyczne na niedziele i uroczystości całego roku według Postyli Katolickiej Większej Ks. Jakóba Wujka opracował Ks. Władysław Krynicki. Włocławek. Nakładem Księgarni Powszechnej. 1912, ss. 28-32.
za: ultramontes.pl/wujek_krotkie_nauki_5.htm