Sabbato Quattuor Temporum in Adventu ~ Semiduplex
Lectio Isaíæ Prophétæ: Isa 19, 20-22
In diebus illis: Clamábunt ad Dóminum a facie tribulántis, et mittet eis salvatórem et propugnatórem, qui líberet eos. Et cognoscétur Dóminus ab Ægýpto, et cognóscent Ægýptii Dóminum in die illa: et colent eum in hóstiis et in munéribus: et vota vovébunt Dómino, et solvent. Et percútiet Dóminus Ægýptum plaga, et sanábit eam: et revertántur ad Dóminum, et placábitur eis, et sanábit eos Dóminus, Deus noster.
In diebus illis: Clamábunt ad Dóminum a facie tribulántis, et mittet eis salvatórem et propugnatórem, qui líberet eos. Et cognoscétur Dóminus ab Ægýpto, et cognóscent Ægýptii Dóminum in die illa: et colent eum in hóstiis et in munéribus: et vota vovébunt Dómino, et solvent. Et percútiet Dóminus Ægýptum plaga, et sanábit eam: et revertántur ad Dóminum, et placábitur eis, et sanábit eos Dóminus, Deus noster.
Lectio Isaíæ Prophétæ: Isa 35, 1-7
Hæc dicit Dóminus: Lætábitur desérta et ínvia, ei exsultábit solitúdo, et florébit quasi lílium. Gérminans germinábit, et exsultábit lætabúnda et laudans: glória Líbani data est ei: decor Carméli et Saron, ipsi vidébunt glóriam Dómini, et decórem Dei nostri. Confortáte manus dissolútas, et génua debília roboráte. Dícite pusillánimis: Confortámini, et nolíte timére: ecce, Deus vester ultiónem addúcet retributiónis: Deus ipse véniet, et salvábit vos. Tunc aperiéntur óculi cæcórum, et aures surdórum patébunt. Tunc sáliet sicut cervus claudus, et apérta erit lingua mutórum: quia scissæ sunt in desérto aquæ, et torréntes in solitúdine. Et quæ erat árida, erit in stagnum, et sítiens in fontes aquárum: ait Dóminus omnípotens.
Hæc dicit Dóminus: Lætábitur desérta et ínvia, ei exsultábit solitúdo, et florébit quasi lílium. Gérminans germinábit, et exsultábit lætabúnda et laudans: glória Líbani data est ei: decor Carméli et Saron, ipsi vidébunt glóriam Dómini, et decórem Dei nostri. Confortáte manus dissolútas, et génua debília roboráte. Dícite pusillánimis: Confortámini, et nolíte timére: ecce, Deus vester ultiónem addúcet retributiónis: Deus ipse véniet, et salvábit vos. Tunc aperiéntur óculi cæcórum, et aures surdórum patébunt. Tunc sáliet sicut cervus claudus, et apérta erit lingua mutórum: quia scissæ sunt in desérto aquæ, et torréntes in solitúdine. Et quæ erat árida, erit in stagnum, et sítiens in fontes aquárum: ait Dóminus omnípotens.
Lectio Isaíæ Prophétæ: Is 40, 9-11
Hæc dicit Dóminus: Super montem excélsum ascénde tu, qui evangelízas Sion: exálta in fortitúdine vocem tuam, qui evangelízas Ierúsalem: exálta, noli timére. Dic civitátibus Iuda: Ecce, Deus vester: ecce, Dóminus Deus in fortitúdine véniet, et bráchium eius dominábitur: ecce, merces eius cum eo, et opus illíus coram illo. Sicut pastor gregem suum pascet: in bráchio suo congregábit agnos, et in sinu suo levábit, Dóminus, Deus noster.
Hæc dicit Dóminus: Super montem excélsum ascénde tu, qui evangelízas Sion: exálta in fortitúdine vocem tuam, qui evangelízas Ierúsalem: exálta, noli timére. Dic civitátibus Iuda: Ecce, Deus vester: ecce, Dóminus Deus in fortitúdine véniet, et bráchium eius dominábitur: ecce, merces eius cum eo, et opus illíus coram illo. Sicut pastor gregem suum pascet: in bráchio suo congregábit agnos, et in sinu suo levábit, Dóminus, Deus noster.
Lectio Isaíæ Prophétæ: Is 45, 1-8
Hæc dicit Dóminus christo meo Cyro, cuius apprehéndi déxteram, ut subiíciam ante fáciem eius gentes, et dorsa regum vertam, et apériam coram eo iánuas, et portæ non claudéntur. Ego ante te ibo: et gloriósos terræ humiliábo: portas aereas cónteram, et vectes férreos confríngam. Et dabo tibi thesáuros abscónditos et arcána secretórum: ut scias, quia ego Dóminus, qui voco nomen tuum, Deus Israël. Propter servum meum Iacob, et Israël electum meum, et vocávi te nómine tuo: assimilávi te, et non cognovísti me. Ego Dóminus, et non est ámplius: extra me non est Deus: accínxi te, et non cognovísti me: ut sciant hi, qui ab ortu solis, et qui ab occidénte, quóniam absque me non est. Ego Dóminus, et non est alter, formans lucem et creans ténebras, fáciens pacem et creans malum: ego Dóminus faciens omnia hæc. Roráte, coeli, désuper, et nubes pluant iustum: aperiátur terra, et gérminet Salvatórem: et iustítia oriátur simul: ego Dóminus creávi eum.
Hæc dicit Dóminus christo meo Cyro, cuius apprehéndi déxteram, ut subiíciam ante fáciem eius gentes, et dorsa regum vertam, et apériam coram eo iánuas, et portæ non claudéntur. Ego ante te ibo: et gloriósos terræ humiliábo: portas aereas cónteram, et vectes férreos confríngam. Et dabo tibi thesáuros abscónditos et arcána secretórum: ut scias, quia ego Dóminus, qui voco nomen tuum, Deus Israël. Propter servum meum Iacob, et Israël electum meum, et vocávi te nómine tuo: assimilávi te, et non cognovísti me. Ego Dóminus, et non est ámplius: extra me non est Deus: accínxi te, et non cognovísti me: ut sciant hi, qui ab ortu solis, et qui ab occidénte, quóniam absque me non est. Ego Dóminus, et non est alter, formans lucem et creans ténebras, fáciens pacem et creans malum: ego Dóminus faciens omnia hæc. Roráte, coeli, désuper, et nubes pluant iustum: aperiátur terra, et gérminet Salvatórem: et iustítia oriátur simul: ego Dóminus creávi eum.
Lectio Daniélis Prophétæ: Dan 3, 47-51
In diebus illis: Angelus Dómini descéndit cum Azaría et sóciis eius in fornácem: et excússit flammam ignis de fornáce, et fecit médium fornácis quasi ventum roris flantem. Flamma autem effundebátur super fornácem cúbitis quadragínta novem: et erúpit, et incéndit, quos répperit iuxta fornácem de Chaldaeis, minístros regis, qui eam incendébant. Et non tétigit eos omníno ignis, neque contristavit, nec quidquam moléstia íntulit. Tunc hi tres quasi ex uno ore laudábant, et glorificábant, et benedicébant Deum in fornáce, dicéntes:Hymnus: Dan 3, 52-53
Benedíctus es, Dómine, Deus patrum nostrórum. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Et benedíctum nomen glóriæ tuæ, quod est sanctum. Et laudábile et gloriósum in saecula. Benedíctus es in templo sancto glóriæ tuæ. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es super thronum sanctum regni tui. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es super sceptrum divinitátis tuæ. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es, qui sedes super Chérubim, íntuens abýssos. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es, qui ámbulas super pennas ventórum et super undas maris. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedícant te omnes Angeli et Sancti tui. Et laudent te et gloríficent in saecula. Benedícant te coeli, terra, mare, et ómnia quæ in eis sunt. Et laudent te et gloríficent in saecula. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. Et laudábili et glorióso in saecula. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper: et in saecula sæculórum. Amen. Et laudábili et glorióso in saecula. Benedíctus es, Dómine, Deus patrum nostrórum. Et laudábilis et gloriósus in saecula.
In diebus illis: Angelus Dómini descéndit cum Azaría et sóciis eius in fornácem: et excússit flammam ignis de fornáce, et fecit médium fornácis quasi ventum roris flantem. Flamma autem effundebátur super fornácem cúbitis quadragínta novem: et erúpit, et incéndit, quos répperit iuxta fornácem de Chaldaeis, minístros regis, qui eam incendébant. Et non tétigit eos omníno ignis, neque contristavit, nec quidquam moléstia íntulit. Tunc hi tres quasi ex uno ore laudábant, et glorificábant, et benedicébant Deum in fornáce, dicéntes:Hymnus: Dan 3, 52-53
Benedíctus es, Dómine, Deus patrum nostrórum. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Et benedíctum nomen glóriæ tuæ, quod est sanctum. Et laudábile et gloriósum in saecula. Benedíctus es in templo sancto glóriæ tuæ. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es super thronum sanctum regni tui. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es super sceptrum divinitátis tuæ. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es, qui sedes super Chérubim, íntuens abýssos. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedíctus es, qui ámbulas super pennas ventórum et super undas maris. Et laudábilis et gloriósus in saecula. Benedícant te omnes Angeli et Sancti tui. Et laudent te et gloríficent in saecula. Benedícant te coeli, terra, mare, et ómnia quæ in eis sunt. Et laudent te et gloríficent in saecula. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. Et laudábili et glorióso in saecula. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper: et in saecula sæculórum. Amen. Et laudábili et glorióso in saecula. Benedíctus es, Dómine, Deus patrum nostrórum. Et laudábilis et gloriósus in saecula.
Lectio Epístolæ beati Pauli Apostoli ad Thessalonicénses: 2 Thess 2,1-8
Fratres: Rogámus vos per advéntum Dómini nostri Iesu Christi, et nostræ congregatiónis in ipsum: ut non cito moveámini a vestro sensu, neque terreámini, neque per spíritum, neque per sermónem, neque per epístolam tamquam per nos missam, quasi instet dies Dómini. Ne quis vos sedúcat ullo modo: quóniam nisi vénerit discéssio primum, et revelátus fuerit homo peccáti, fílius perditiónis, qui adversátur, et extóllitur supra omne, quod dícitur Deus aut quod cólitur, ita ut in templo Dei sédeat osténdens se, tamquam sit Deus. Non retinétis, quod, cum adhuc essem apud vos, hæc dicébam vobis? Et nunc quid detíneat, scitis, ut revelétur in suo témpore. Nam mystérium iam operátur iniquitátis: tantum ut, qui tenet nunc, téneat, donec de médio fiat. Et tunc revelábitur ille iníquus, quem Dóminus Iesus interfíciet spíritu oris sui, et déstruet illustratióne advéntus sui.
Fratres: Rogámus vos per advéntum Dómini nostri Iesu Christi, et nostræ congregatiónis in ipsum: ut non cito moveámini a vestro sensu, neque terreámini, neque per spíritum, neque per sermónem, neque per epístolam tamquam per nos missam, quasi instet dies Dómini. Ne quis vos sedúcat ullo modo: quóniam nisi vénerit discéssio primum, et revelátus fuerit homo peccáti, fílius perditiónis, qui adversátur, et extóllitur supra omne, quod dícitur Deus aut quod cólitur, ita ut in templo Dei sédeat osténdens se, tamquam sit Deus. Non retinétis, quod, cum adhuc essem apud vos, hæc dicébam vobis? Et nunc quid detíneat, scitis, ut revelétur in suo témpore. Nam mystérium iam operátur iniquitátis: tantum ut, qui tenet nunc, téneat, donec de médio fiat. Et tunc revelábitur ille iníquus, quem Dóminus Iesus interfíciet spíritu oris sui, et déstruet illustratióne advéntus sui.
Msza (Veni)
By zrozumieć dzisiejszą mszę, musimy przenieść się myślą do dawnych czasów, gdy w Rzymie tę mszę odprawiano w nocy w bazylice św. Piotra. Dwie poprzednie msze Suchych dni miały w sobie coś poufnego, dzisiejsza natomiast jest uroczystą mszą Kościoła powszechnego (św. Piotr). Jest ona jakby skrótem czasu adwentowego: streszcza w sobie to, co było powiedziane i rozwinięte w czterech tygodniach Adwentu. W wielu ustępach zauważyć możemy motywy nocy i światła. Odprawiano tę Mszę św. w nocy lub o świtaniu – tak powstał symbol zewnętrzny, przedstawiający wyjście z mroków adwentowej nocy na światło Narodzenia Pańskiego. Oto znaczenie mszy dzisiejszej.
W introicie wołamy z utęsknieniem o przyjście światła Bożego: „Przyjdź, okaż nam oblicze swoje, Panie, który siedzisz na Cherubinach, a będziemy zbawieni.” Śpiewamy teraz psalm 79, który obok psalmu 18 napotykamy w całej mszy: „Wzbudź potęgę swoją i przybądź aby nas ocalić. Racz nas podźwignąć, o Boże! i ukaż nam swoje oblicze pogodne, abyśmy byli zbawieni. Boże zastępów, dokądże gniewać się będziesz pomimo błagań Twego ludu? Nakarmiłeś go chlebem płaczu i napoiłeś łzami obficie …” Był to najniższy stopień w wyrażeniu nastroju adwentowego, któremu dobrze odpowiada Kyrie jako wołanie adwentowe.
Pierwsza kolekta wyjaśnia ten obraz prozą: Pociesz nas, biednych grzeszników, nawiedzeniem swoim. Boże Narodzenie jest prawdziwym nawiedzeniem Bożym (Adventus – przyjście).
Pierwsze cztery lekcje wzięte są z proroka Izajasza. Pierwsza z nich mówi nam, że Światłość (Jezus) rozjaśni ciemności pogaństwa (zwanego tu Egiptem): „I uzdrowi Pan Egipcjan klęską, i uzdrowi ich, i wrócą do Pana, i da się im ubłagać: Pan Bóg nasz uleczy ich.”
W pierwszym graduale widzimy wschodzące słońce Bożego Narodzenia (psalm 18), a druga kolekta jasno określa zapatrywanie Kościoła: W Adwencie jęczymy w niewoli jarzma grzechowego, a oczekiwane nowe narodzenie Chrystusa ma nas z tej niewoli uwolnić (nowe narodzenie oznacza tajemnicę ponownie obchodzoną). Jakby w odpowiedzi na to, druga lekcja ukazuje nam cudny obraz nowego raju królestwa Bożego: „Rozraduje się ziemia pusta i bezdrożna, i rozweseli się pustynia, i zakwitnie jako lilia. Pokryje się kwiatami, i drżeć będzie z radości i wydawać będzie okrzyki wesela; chwała Libanu dana jej będzie, wspaniałość Karmelu i Saronu; ujrzą chwałę Pańską i majestat Boga naszego. Wzmocnijcie ręce zemdlone i wesprzyjcie kolana drżące. Powiedzcie ty, którzy są bojaźliwego serca: „Nabierzcie odwagi, a nie bójcie się; oto wasz Bóg przychodzi z pomocą, z zapłatą boską. Bóg przyjdzie sam i zbawi was.” Wtedy oczy ślepych będą otworzone, a uszy głuchych słyszeć będą. Wtedy chromy wyskoczy jako jeleń, a język niemych będzie rozwiązany, albowiem źródła wytrysną na puszczy, a potoki na pustyni.”Graduał ukazuje nam słonecznego Oblubieńca wychodzącego z komnaty swojej, by kroczyć po swojej drodze.
Trzecia kolekta jest również pełna treści: smutek napełnia ludzkość obciążoną grzechami, a radość dać jej może tylko przyjście Zbawiciela.
Trzecia lekcja ukazuje nam zbliżającego się Zwycięzcę. Kościół stoi stróżując na wysokiej wieży.: „Wstąp na górę wysoką, ty, który Syjonowi głosisz dobrą nowinę … Wołaj do miast Judei: „Oto Bóg wasz!” Oto Pan Bóg zjawi się z mocą … Jako pasterz paść będzie trzodę swoją; baranki weźmie na ramiona swoje i na łonie swoim piastować będzie.” Owe wspaniałe obrazy Zbawiciela i królestwa Bożego na nowo pobudzają naszą tęsknotę adwentową, której wyrazem jest trzeci graduał wyjęty z psalmu 79.
W kolekcie błagamy, aby Boże Narodzenie stało się nam pomocą duchową teraz i w wieczności. W czwartej lekcji widzimy Chrystusa jako boskiego Cyrusa, który wyprowadzi ludzkość z niewoli babilońskiej szatana. „Ja Pan, a żaden inny, Ja, co rozniecam światłość i stwarzam ciemności. Ja, co dają szczęście i stwarzam nieszczęście …” Na zakończenie wznosi Prorok znany nam już okrzyk tęsknoty: „Niebiosa, spuśćcie rosę z góry, a obłoki niech zleją z dżdżem Sprawiedliwego, niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela!”
W czwartym graduale wchodzimy w nastrój psalmu 79, wypowiadając wołanie adwentowe: Wzbudź, Panie, potęgę swoją i przyjdź! W kolekcie prosimy o pociechę nawiedzenia świątecznego. W piątej lekcji wkraczamy już w godzinę poranną: słyszymy o trzech młodzieńcach w piecu ognistym (lekcja ta powtarza się we wszystkie cztery soboty Suchych dni na piątym miejscu; ona to stanowiła laudesy starej wigilii); Kościół starożytny w bohaterskich młodzieńcach upatrywał obraz zmartwychwstania i męczeństwa.
Graduałem jest pieśń trzech młodzieńców w piecu ognistym, zbudowana na kształt litanii. Kolekta nawiązuje do niej prosząc, byśmy podobnie przezwyciężyć mogli ogień naszych namiętności. Widzimy, że cztery pierwsze lekcje wraz z tekstami dodatkowymi należą do starodawnej wigilii, piąta zaś z pieśnią i kolektą stanowi modlitwę poranną, która myślowo nie łączy się z poprzedzającymi ją modlitwami.
Właściwa msza zaczyna się od epistoły, która nas poucza o wtórnym przyjściu Pana: najpierw musi przyjść antychryst, musi działać tajemnica zła – ciemności, a potem dopiero wzejdzie światłość Jego przybycia. Epistoła ta celowo zaczyna i kończy się w tekście łacińskim słowem „adventus„. Niewątpliwie wyraz ten oznacza tu powrót Pana w dzień sądu ostatecznego. Mamy tu do czynienia z pozostałością dawnego pojęcia o Adwencie, gdy na pierwszym miejscu postawione było powtórne przyjście Pana. W traktus śpiewamy znowu słowami psalmu 79, niby starożytne „maran atha” (Panie, przyjdź), wołanie o powrót Pana. Szczytowym punktem słowa Bożego jest ewangelia: uroczyście brzmią historyczne dane wprowadzające osobę św. Jana Chrzciciela. Słyszymy o jego powołaniu i o jego zadaniu przygotowania dróg Pańskich. Ewangelia kończy się mocnymi słowami: „I każdy człowiek ujrzy zbawienie Boże„. Tak pierwsza część mszy doprowadza nas do samego progu Bożego Narodzenia. Wybór tej ewangelii można uważać za arcydzieło liturgiczne.
W ten sposób kończy się dramat pierwszej części Mszy św.; obecnie ma on się stać rzeczywistością w samej Ofierze: nasza ciemność będzie rozjaśniona przez pełne łaski nawiedzenie; Boże narodzenie już się spełniło w Ofierze (ofertorium). „Raduj się wielce, córko Syjonu, wykrzykuj z radością, Córko Jeruzalem, oto Król twój przychodzi do ciebie, święty i Zbawiciel„. Tak przybywa On jak mocarz, z radością wstępując na drogę odkupienia; wzeszło już słońce niedzielne, wschodzi słońce Bożego Narodzenia (antyfona na Komunię św.). Modlitwa po Komunii św. wyraża pełną znaczenia prawdę, że misterium Bożego Narodzenia ustanowione jest po to, aby nam zapewnić nasze odrodzenie.
By zrozumieć dzisiejszą mszę, musimy przenieść się myślą do dawnych czasów, gdy w Rzymie tę mszę odprawiano w nocy w bazylice św. Piotra. Dwie poprzednie msze Suchych dni miały w sobie coś poufnego, dzisiejsza natomiast jest uroczystą mszą Kościoła powszechnego (św. Piotr). Jest ona jakby skrótem czasu adwentowego: streszcza w sobie to, co było powiedziane i rozwinięte w czterech tygodniach Adwentu. W wielu ustępach zauważyć możemy motywy nocy i światła. Odprawiano tę Mszę św. w nocy lub o świtaniu – tak powstał symbol zewnętrzny, przedstawiający wyjście z mroków adwentowej nocy na światło Narodzenia Pańskiego. Oto znaczenie mszy dzisiejszej.
W introicie wołamy z utęsknieniem o przyjście światła Bożego: „Przyjdź, okaż nam oblicze swoje, Panie, który siedzisz na Cherubinach, a będziemy zbawieni.” Śpiewamy teraz psalm 79, który obok psalmu 18 napotykamy w całej mszy: „Wzbudź potęgę swoją i przybądź aby nas ocalić. Racz nas podźwignąć, o Boże! i ukaż nam swoje oblicze pogodne, abyśmy byli zbawieni. Boże zastępów, dokądże gniewać się będziesz pomimo błagań Twego ludu? Nakarmiłeś go chlebem płaczu i napoiłeś łzami obficie …” Był to najniższy stopień w wyrażeniu nastroju adwentowego, któremu dobrze odpowiada Kyrie jako wołanie adwentowe.
Pierwsza kolekta wyjaśnia ten obraz prozą: Pociesz nas, biednych grzeszników, nawiedzeniem swoim. Boże Narodzenie jest prawdziwym nawiedzeniem Bożym (Adventus – przyjście).
Pierwsze cztery lekcje wzięte są z proroka Izajasza. Pierwsza z nich mówi nam, że Światłość (Jezus) rozjaśni ciemności pogaństwa (zwanego tu Egiptem): „I uzdrowi Pan Egipcjan klęską, i uzdrowi ich, i wrócą do Pana, i da się im ubłagać: Pan Bóg nasz uleczy ich.”
W pierwszym graduale widzimy wschodzące słońce Bożego Narodzenia (psalm 18), a druga kolekta jasno określa zapatrywanie Kościoła: W Adwencie jęczymy w niewoli jarzma grzechowego, a oczekiwane nowe narodzenie Chrystusa ma nas z tej niewoli uwolnić (nowe narodzenie oznacza tajemnicę ponownie obchodzoną). Jakby w odpowiedzi na to, druga lekcja ukazuje nam cudny obraz nowego raju królestwa Bożego: „Rozraduje się ziemia pusta i bezdrożna, i rozweseli się pustynia, i zakwitnie jako lilia. Pokryje się kwiatami, i drżeć będzie z radości i wydawać będzie okrzyki wesela; chwała Libanu dana jej będzie, wspaniałość Karmelu i Saronu; ujrzą chwałę Pańską i majestat Boga naszego. Wzmocnijcie ręce zemdlone i wesprzyjcie kolana drżące. Powiedzcie ty, którzy są bojaźliwego serca: „Nabierzcie odwagi, a nie bójcie się; oto wasz Bóg przychodzi z pomocą, z zapłatą boską. Bóg przyjdzie sam i zbawi was.” Wtedy oczy ślepych będą otworzone, a uszy głuchych słyszeć będą. Wtedy chromy wyskoczy jako jeleń, a język niemych będzie rozwiązany, albowiem źródła wytrysną na puszczy, a potoki na pustyni.”Graduał ukazuje nam słonecznego Oblubieńca wychodzącego z komnaty swojej, by kroczyć po swojej drodze.
Trzecia kolekta jest również pełna treści: smutek napełnia ludzkość obciążoną grzechami, a radość dać jej może tylko przyjście Zbawiciela.
Trzecia lekcja ukazuje nam zbliżającego się Zwycięzcę. Kościół stoi stróżując na wysokiej wieży.: „Wstąp na górę wysoką, ty, który Syjonowi głosisz dobrą nowinę … Wołaj do miast Judei: „Oto Bóg wasz!” Oto Pan Bóg zjawi się z mocą … Jako pasterz paść będzie trzodę swoją; baranki weźmie na ramiona swoje i na łonie swoim piastować będzie.” Owe wspaniałe obrazy Zbawiciela i królestwa Bożego na nowo pobudzają naszą tęsknotę adwentową, której wyrazem jest trzeci graduał wyjęty z psalmu 79.
W kolekcie błagamy, aby Boże Narodzenie stało się nam pomocą duchową teraz i w wieczności. W czwartej lekcji widzimy Chrystusa jako boskiego Cyrusa, który wyprowadzi ludzkość z niewoli babilońskiej szatana. „Ja Pan, a żaden inny, Ja, co rozniecam światłość i stwarzam ciemności. Ja, co dają szczęście i stwarzam nieszczęście …” Na zakończenie wznosi Prorok znany nam już okrzyk tęsknoty: „Niebiosa, spuśćcie rosę z góry, a obłoki niech zleją z dżdżem Sprawiedliwego, niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela!”
W czwartym graduale wchodzimy w nastrój psalmu 79, wypowiadając wołanie adwentowe: Wzbudź, Panie, potęgę swoją i przyjdź! W kolekcie prosimy o pociechę nawiedzenia świątecznego. W piątej lekcji wkraczamy już w godzinę poranną: słyszymy o trzech młodzieńcach w piecu ognistym (lekcja ta powtarza się we wszystkie cztery soboty Suchych dni na piątym miejscu; ona to stanowiła laudesy starej wigilii); Kościół starożytny w bohaterskich młodzieńcach upatrywał obraz zmartwychwstania i męczeństwa.
Graduałem jest pieśń trzech młodzieńców w piecu ognistym, zbudowana na kształt litanii. Kolekta nawiązuje do niej prosząc, byśmy podobnie przezwyciężyć mogli ogień naszych namiętności. Widzimy, że cztery pierwsze lekcje wraz z tekstami dodatkowymi należą do starodawnej wigilii, piąta zaś z pieśnią i kolektą stanowi modlitwę poranną, która myślowo nie łączy się z poprzedzającymi ją modlitwami.
Właściwa msza zaczyna się od epistoły, która nas poucza o wtórnym przyjściu Pana: najpierw musi przyjść antychryst, musi działać tajemnica zła – ciemności, a potem dopiero wzejdzie światłość Jego przybycia. Epistoła ta celowo zaczyna i kończy się w tekście łacińskim słowem „adventus„. Niewątpliwie wyraz ten oznacza tu powrót Pana w dzień sądu ostatecznego. Mamy tu do czynienia z pozostałością dawnego pojęcia o Adwencie, gdy na pierwszym miejscu postawione było powtórne przyjście Pana. W traktus śpiewamy znowu słowami psalmu 79, niby starożytne „maran atha” (Panie, przyjdź), wołanie o powrót Pana. Szczytowym punktem słowa Bożego jest ewangelia: uroczyście brzmią historyczne dane wprowadzające osobę św. Jana Chrzciciela. Słyszymy o jego powołaniu i o jego zadaniu przygotowania dróg Pańskich. Ewangelia kończy się mocnymi słowami: „I każdy człowiek ujrzy zbawienie Boże„. Tak pierwsza część mszy doprowadza nas do samego progu Bożego Narodzenia. Wybór tej ewangelii można uważać za arcydzieło liturgiczne.
W ten sposób kończy się dramat pierwszej części Mszy św.; obecnie ma on się stać rzeczywistością w samej Ofierze: nasza ciemność będzie rozjaśniona przez pełne łaski nawiedzenie; Boże narodzenie już się spełniło w Ofierze (ofertorium). „Raduj się wielce, córko Syjonu, wykrzykuj z radością, Córko Jeruzalem, oto Król twój przychodzi do ciebie, święty i Zbawiciel„. Tak przybywa On jak mocarz, z radością wstępując na drogę odkupienia; wzeszło już słońce niedzielne, wschodzi słońce Bożego Narodzenia (antyfona na Komunię św.). Modlitwa po Komunii św. wyraża pełną znaczenia prawdę, że misterium Bożego Narodzenia ustanowione jest po to, aby nam zapewnić nasze odrodzenie.
Rozważania na dzisiejsze Święto zostały opracowane na podstawie pierwszego tomu pracy Piusa Parscha zatytułowanej „Rok liturgiczny” (Poznań, 1956)
za: vetusordo.pl/event/ssdz-3/
|
Introitus Ps 79:4; 79:2 Veni, et osténde nobis fáciem tuam, Dómine, qui sedes super Chérubim: et salvi érimus. Ps 79:2 Qui regis Israël, inténde: qui dedúcis, velut ovem, Joseph. V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in saecula saeculórum. Amen Veni, et osténde nobis fáciem tuam, Dómine, qui sedes super Chérubim: et salvi érimus. |
1
IntroitPs 79:4; 79:2 Przyjdź i okaż nam Twe oblicze, Panie, który siedzisz na Cherubach, abyśmy byli zbawieni. Ps 79:2 Pasterzu Izraela, posłuchaj: Ty, co jak trzodę wiedziesz ród Józefa. V. Chwała Ojcu, i Synowi i Duchowi Świętemu. R. Jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen. Przyjdź i okaż nam Twe oblicze, Panie, który siedzisz na Cherubach, abyśmy byli zbawieni. |
| Gloria | Gloria |
|
Oratio Orémus. V. Flectámus génua. R. Leváte. Deus, qui cónspicis, quia ex nostra pravitáte afflígimur: concéde propítius; ut ex tua visitatióne consolémur: Qui vivis et regnas cum Deo Patre, in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. Lectio Léctio Isaíæ Prophétæ. Isa 19:20-22 In diebus illis: Clamábunt ad Dóminum a facie tribulántis, et mittet eis salvatórem et propugnatórem, qui líberet eos. Et cognoscétur Dóminus ab Ægýpto, et cognóscent Ægýptii Dóminum in die illa: et colent eum in hóstiis et in munéribus: et vota vovébunt Dómino, et solvent. Et percútiet Dóminus Ægýptum plaga, et sanábit eam: et revertántur ad Dóminum, et placábitur eis, et sanábit eos Dóminus, Deus noster. Graduale Ps 18:7; 18:2 A summo cœlo egréssio ejus: et occúrsus ejus usque ad summum ejus. V. Cœli enárrant glóriam Dei: et opera mánuum ejus annúntiat firmaméntum. Oratio Orémus. V. Flectámus génua. R. Leváte. Concéde, quǽsumus, omnípotens Deus: ut, qui sub peccáti jugo et vetústa servitúte deprímimur; exspectáta unigéniti Fílii tui nova nativitáte liberémur: Qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum. R. Amen. Lectio Léctio Isaíæ Prophétæ Isa 35:1-7 Hæc dicit Dóminus: Lætábitur desérta et ínvia, ei exsultábit solitúdo, et florébit quasi lílium. Gérminans germinábit, et exsultábit lætabúnda et laudans: glória Líbani data est ei: decor Carméli et Saron, ipsi vidébunt glóriam Dómini, et decórem Dei nostri. Confortáte manus dissolútas, et génua debília roboráte. Dícite pusillánimis: Confortámini, et nolíte timére: ecce, Deus vester ultiónem addúcet retributiónis: Deus ipse véniet, et salvábit vos. Tunc aperiéntur óculi cæcórum, et aures surdórum patébunt. Tunc sáliet sicut cervus claudus, et apérta erit lingua mutórum: quia scissæ sunt in desérto aquæ, et torréntes in solitúdine. Et quæ erat árida, erit in stagnum, et sítiens in fontes aquárum: ait Dóminus omnípotens. Graduale Ps 18:6; 18:7 In sole pósuit tabernáculum suum: et ipse tamquam sponsus procédens de thálamo suo. V. A summo cœlo egréssio ejus: et occúrsus ejus usque ad summum ejus. Oratio Orémus. V. Flectámus génua. R. Leváte. Indígnos nos, quǽsumus, Dómine, fámulos tuos, quos actiónis própriæ culpa contrístat, unigéniti Fílii tui advéntu lætífica: Qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum. R. Amen. Lectio Léctio Isaíæ Prophétæ. Is 40:9-11 Hæc dicit Dóminus: Super montem excélsum ascénde tu, qui evangelízas Sion: exálta in fortitúdine vocem tuam, qui evangelízas Jerúsalem: exálta, noli timére. Dic civitátibus Juda: Ecce, Deus vester: ecce, Dóminus Deus in fortitúdine véniet, et bráchium ejus dominábitur: ecce, merces ejus cum eo, et opus illíus coram illo. Sicut pastor gregem suum pascet: in bráchio suo congregábit agnos, et in sinu suo levábit, Dóminus, Deus noster. Graduale Ps 79:20; 79:3 Dómine, Deus virtútum, convérte nos: et osténde fáciem tuam, et salvi érimus. V. Excita, Dómine, poténtiam tuam, et veni, ut salvos fácias nos. Oratio Orémus. V. Flectámus génua. R. Leváte. Prǽsta, quǽsumus, omnípotens Deus: ut Fílii tui ventúra sollémnitas et præséntis nobis vitæ remédia cónferat, et prǽmia ætérna concédat. Per eundem Dominum nostrum Jesum Christum filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. Lectio Léctio Isaíæ Prophétæ. Is 45:1-8. Hæc dicit Dóminus christo meo Cyro, cujus apprehéndi déxteram, ut subjíciam ante fáciem ejus gentes, et dorsa regum vertam, et apériam coram eo jánuas, et portæ non claudéntur. Ego ante te ibo: et gloriósos terræ humiliábo: portas ǽreas cónteram, et vectes férreos confríngam. Et dabo tibi thesáuros abscónditos et arcána secretórum: ut scias, quia ego Dóminus, qui voco nomen tuum, Deus Israël. Propter servum meum Jacob, et Israël electum meum, et vocávi te nómine tuo: assimilávi te, et non cognovísti me. Ego Dóminus, et non est ámplius: extra me non est Deus: accínxi te, et non cognovísti me: ut sciant hi, qui ab ortu solis, et qui ab occidénte, quóniam absque me non est. Ego Dóminus, et non est alter, formans lucem et creans ténebras, fáciens pacem et creans malum: ego Dóminus faciens omnia hæc. Roráte, cœli, désuper, et nubes pluant justum: aperiátur terra, et gérminet Salvatórem: et justítia oriátur simul: ego Dóminus creávi eum. Graduale Ps 79:3,; 79:2; 79:3 Excita, Dómine, poténtiam tuam, et veni, ut salvos fácias nos. V. Qui regis Israël, inténde: qui dedúcis, velut ovem, Joseph: qui sedes super Chérubim, appáre coram Ephraim, Bénjamin, et Manásse. Oratio Orémus. V. Flectámus génua. R. Leváte. Preces pópuli tui, quǽsumus, Dómine, cleménter exáudi: ut, qui juste pro peccátis nostris afflígimur, pietátis tuæ visitatióne consolémur: Qui vivis. Lectio Léctio Daniélis Prophétæ. Dan 3:47-51 In diebus illis: Angelus Dómini descéndit cum Azaría et sóciis ejus in fornácem: et excússit flammam ignis de fornáce, et fecit médium fornácis quasi ventum roris flantem. Flamma autem effundebátur super fornácem cúbitis quadragínta novem: et erúpit, et incéndit, quos répperit juxta fornácem de Chaldǽis, minístros regis, qui eam incendébant. Et non tétigit eos omníno ignis, neque contristavit, nec quidquam moléstia íntulit. Tunc hi tres quasi ex uno ore laudábant, et glorificábant, et benedicébant Deum in fornáce, dicéntes: Hymnus. Dan 3:52-53 Benedíctus es, Dómine, Deus patrum nostrórum. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Et benedíctum nomen glóriæ tuæ, quod est sanctum. Et laudábile et gloriósum in sǽcula. Benedíctus es in templo sancto glóriæ tuæ. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Benedíctus es super thronum sanctum regni tui. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Benedíctus es super sceptrum divinitátis tuæ. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Benedíctus es, qui sedes super Chérubim, íntuens abýssos. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Benedíctus es, qui ámbulas super pennas ventórum et super undas maris. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Benedícant te omnes Angeli et Sancti tui. Et laudent te et gloríficent in sǽcula. Benedícant te cœli, terra, mare, et ómnia quæ in eis sunt. Et laudent te et gloríficent in sǽcula. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto. Et laudábili et glorióso in sǽcula. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper: et in sǽcula sæculórum. Amen. Et laudábili et glorióso in sǽcula. Benedíctus es, Dómine, Deus patrum nostrórum. Et laudábilis et gloriósus in sǽcula. Oratio V. Dóminus vobíscum. R. Et cum spiritu tuo. Orémus. Deus, qui tribus púeris mitigásti flammas ignium: concéde propítius; ut nos fámulos tuos non exúrat flamma vitiórum. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. Orémus. de S. Maria tempore Adventus Deus, qui de beátæ Maríæ Vírginis útero Verbum tuum, Angelo nuntiánte, carnem suscípere voluísti: præsta supplícibus tuis; ut, qui vere eam Genetrícem Dei credimus, ejus apud te intercessiónibus adjuvémur. Contra persecutores Ecclesiæ Ecclésiæ tuæ, quæsumus, Dómine, preces placátus admítte: ut, destrúctis adversitátibus et erróribus univérsis, secúra tibi sérviat libertáte. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. |
3
KolektaMódlmy się. V. Klęknijmy. R. Powstańmy. Boże, Ty widzisz, że cierpimy wskutek naszych nieprawości, racz nas pocieszyć łaską Twego nawiedzenia: Który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Lekcja Czytanie z Księgi Proroka Izajasza. Iz 19:20-22 Prorok zapowiada, że poganie poznają prawdziwego Boga i będą Mu służyli. W one dni wołać będą do Pana przed trapiącym, i pośle im zbawiciela i obrońcę, który ich wybawi. I poznają Pana w Egipcie, i poznają Egipcjanie Pana w ów dzień, i będą Go czcić ofiarami i darami, i będą składać śluby Panu i oddadzą. I skarze Pan Egipt karą, i uzdrowi go, i nawrócą się do Pana, i da im się ubłagać, i uleczy ich Pan Bóg nasz. Graduał Ps 18:7; 18:2 Jego wyjście na krańcu nieba się zaczyna, a jego obieg aż po kraniec niebios. V. Niebiosa głoszą chwałę Boga, dzieło rąk Jego obwieszcza nieboskłon. Kolekta Módlmy się. V. Klęknijmy. R. Powstańmy. Wszechmogący Boże, od dawna gniecie nas w niewoli jarzmo grzechów; spraw, prosimy, aby nas wyzwoliło upragnione nowe narodzenie Jedynego Syna Twojego: Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Lekcja Czytanie z Księgi Proroka Izajasza. Iz 35:1-7 Prorocza wizja błogosławieństwa czasów mesjańskich. Przyroda bierze udział w radości. To mówi Pan: Rozraduje się ziemia, rozweseli się pustynia, i zakwitnie jak lilia. Rodząc rodzić będzie, i rozraduje się weseląc się i chwaląc, chwała Libanu dana jest jej, ozdoba Karmelu i Saronu; oni ujrzą chwałę Pańską i ozdobę Boga naszego. Wzmocnijcie ręce opadłe, a kolana omdlałe pokrzepcie! Rzeczcie bojaźliwym: Wzmocnijcie się, a nie bójcie się; oto Bóg wasz przywiedzie pomstę odpłaty, Bóg sam przyjdzie i zbawi was. Wtedy się otworzą oczy ślepych i uszy głuchych będą otwarte. Wtedy wyskoczy chromy jak jeleń i rozwiązany będzie język niemych; bo wytrysły wody na puszczy i potoki w pustyni. A która była sucha, będzie jeziorem i spragniona – źródłami wód. To mówi Pan wszechmogący. Graduał Ps 18:6; 18:7 Tam słońcu namiot swój wystawił, ono jak oblubieniec wychodzi ze swej komnaty. V. Jego wyjście na krańcu nieba się zaczyna, a jego obieg aż po kraniec nieba. Kolekta Módlmy się. V. Klęknijmy. R. Powstańmy. Oto zasmucają nas własne złe czyny; prosimy Cię, Panie, napełnij nas radością z przyjścia Jedynego Syna Twojego: Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Lekcja Czytanie z Księgi Proroka Izajasza. Iz 40:9-11 Odkupiciel to potężny Bóg, a zarazem troskliwy pasterz. To mówi Pan: Wstąp na górę wysoką, ty, który zwiastujesz wesołą nowinę Syjonowi; podnieś mocno głos twój, który opowiadasz wesołą nowinę Jeruzalem; podnoś, nie bój się! Mów miastom judzkim: Oto Bóg wasz! Oto Pan Bóg w mocy przyjdzie, a ramię Jego panować będzie; oto zapłata Jego z Nim, a dzieło Jego przed Nim. Jak pasterz trzodę swą paść będzie, ramieniem swym zgromadzi baranki i na łono swe podniesie On, Pan Bóg nasz. Graduał Ps 79:20; 79:3 Panie, Boże Zastępów, odnów nas i okaż Twe oblicze, abyśmy byli zbawieni. V. Wzbudź, Panie, Twą potęgę i przyjdź nas zbawić. Kolekta Módlmy się. V. Klęknijmy. R. Powstańmy. Spraw, prosimy, wszechmocny Boże, aby nadchodząca uroczystość Syna Twego zaradziła naszym brakom w życiu doczesnym i zjednała nam nagrodę wieczną. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności tegoż Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Lekcja Czytanie z Księgi Proroka Izajasza. Iz 45:1-8 Cyrus, król perski, który uwolnił Izraelitów z niewoli babilońskiej, jest typem Chrystusa, który nas wybawił z niewoli grzechu. To mówi Pan pomazańcowi memu, Cyrusowi, którego prawicę ująłem, aby podbić przed nim narody, a grzbiety królów obrócić, i otworzyć przed nim wrota, a bramy nie będą zamknięte: «Ja przed tobą pójdę i sławnych na ziemi poniżę, wrota miedziane skruszę i zawory żelazne połamię. I dam ci skarby ukryte i tajemnice kryjówek, abyś wiedział, żem ja Pan, który mianuję imię twoje, Bóg Izraelów. Dla Jakuba, sługi mego, i Izraela, wybranego mego, nazwałem cię imieniem twoim; upodobniłem cie, a nie poznałeś mnie. Ja Pan, a nie ma więcej, oprócz mnie nie ma Boga. Przepasałem cię, a nie poznałeś mnie, aby wiedzieli ci, którzy są od wschodu i którzy od zachodu, że nie ma oprócz mnie. Ja Pan, a nie ma innego, tworzący światło i stwarzający ciemność, czyniący pokój i stwarzający zło: ja Pan, który to wszystko czynię! Niebiosa, spuśćcie rosę z góry, a obłoki niech zleją z deszczem Sprawiedliwego. Niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela, a sprawiedliwość niech wzejdzie zarazem: ja Pan stworzyłem go». Graduał Ps 79:3,; 79:2; 79:3 Wzbudź, Panie, Twą potęgę i przyjdź nas zbawić. V. Pasterzu Izraela, posłuchaj: Ty, co jak trzodę wiedziesz ród Józefa. Zabłyśnij, który siedzisz na Cherubach, przed Efraimem, Beniaminem, Manassesem. Kolekta Módlmy się. V. Klęknijmy. R. Powstańmy. Prosimy Cię, Panie, wysłuchaj łaskawie modlitwy ludu Twego, a gdy słusznie cierpimy za grzechy nasze, niech nas pocieszy Twoje miłościwe nawiedzenie: Lekcja Czytanie z Księgi Proroka Daniela. Dn 3:47-51 Poważną przeszkodą do zbawienia są nasze namiętności, które wykorzystuje szatan i świat. Jak Anioł łagodził płomienie ognia, tak Chrystus uśmierzy nasze namiętności i wybawi nas od zła. W one dni Anioł Pański zstąpił z Azariaszem i z towarzyszami jego w piec i wyrzucił płomień ognia z pieca, i uczynił wśród pieca jakby wiatr rosisty przewiewający, a płomień rozchodził się nad piecem na czterdzieści dziewięć łokci, i wypadł, i popalił tych Chaldejczyków, których znalazł koło pieca, sługi królewskie, którzy podniecali ogień. [Azariasza i jego towarzyszy] nie dotknął się wcale ogień, ani ich nie zasmucił, ani żadnej przykrości nie uczynił. Wtedy ci trzej jakby jednymi usty chwalili i wysławiali, i błogosławili Boga w piecu mówiąc: Hymn. Dn 3:52-53 Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych: i chwalebny, i sławny na wieki. I błogosławione prześwietne imię Twoje, które jest święte: i chwalebne, i sławne na wieki. Błogosławiony jesteś w świętym przybytku chwały Twojej: i chwalebny, i sławny na wieki Błogosławiony jesteś na świętym tronie Królestwa Twego: i chwalebny, i sławny na wieki. Błogosławiony jesteś dla Boskiej władzy i rządów Twoich: i chwalebny, i sławny na wieki. Błogosławiony jesteś, który siedzisz na Cherubach, a wzrokiem zgłębiasz przepaści: i chwalebny, i sławny na wieki. Błogosławiony jesteś, który się unosisz na skrzydłach wichru i chodzisz po falach morskich: i chwalebny, i sławny na wieki. Niech Cię błogosławią wszyscy Aniołowie i Święci Twoi: i niech Cię chwalą i sławią na wieki. Niech Cię błogosławią niebiosa, ziemia, morze, i wszystko, co się w nich znajduje: i niech Cię chwalą, i błogosławią na wieki. Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu: i chwalebnemu, i sławnemu na wieki. Jak była na początku i teraz, i zawsze, i na wieki wieków, amen: i chwalebnemu, i sławnemu na wieki. Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych: i chwalebny, i sławny na wieki. Kolekta V. Pan z wami. R. I z duchem twoim. Módlmy się. Boże, któryś złagodził płomień ognia dla trzech młodzieńców, spraw łaskawie, aby nas, sług Twoich, nie pożarł płomień namiętności. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Módlmy się. de S. Maria tempore Adventus Boże, któryś zrządził, że za zwiastowaniem anielskim w żywocie Najświętszej Maryi Panny Słowo Twoje Ciałem się stało, pokornie Cię błagamy, spraw, aby wspomagało nas wstawiennictwo Tej, w której Boże Macierzyństwo wierzymy. for the Church Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. |
|
Lectio Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Thessalonicénses. 2 Thess 2:1-8 Fratres: Rogámus vos per advéntum Dómini nostri Jesu Christi, et nostræ congregatiónis in ipsum: ut non cito moveámini a vestro sensu, neque terreámini, neque per spíritum, neque per sermónem, neque per epístolam tamquam per nos missam, quasi instet dies Dómini. Ne quis vos sedúcat ullo modo: quóniam nisi vénerit discéssio primum, et revelátus fuerit homo peccáti, fílius perditiónis, qui adversátur, et extóllitur supra omne, quod dícitur Deus aut quod cólitur, ita ut in templo Dei sédeat osténdens se, tamquam sit Deus. Non retinétis, quod, cum adhuc essem apud vos, hæc dicébam vobis? Et nunc quid detíneat, scitis, ut revelétur in suo témpore. Nam mystérium jam operátur iniquitátis: tantum ut, qui tenet nunc, téneat, donec de médio fiat. Et tunc revelábitur ille iníquus, quem Dóminus Jesus interfíciet spíritu oris sui, et déstruet illustratióne advéntus sui. R. Deo gratias. |
4
LekcjaCzytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Tesaloniczan. 2 Tes 2:1-8 Oczekiwanie ostatecznego przyjścia Chrystusa napełnia nas ufnością wbrew naporowi zła, które wzmoże się w ostatnie dni. Bracia: Prosimy was przez przyjście Pana naszego Jezusa Chrystusa i przez nasze z Nim połączenie, abyście nie dawali się tak rychło zachwiać w umyśle waszym ani też pozwolili się zastraszyć czy to przez ducha, czy przez naukę, czy też przez list rzekomo przez nas posłany, jakoby nadchodził dzień Pański. Niechaj was nikt nie zwodzi żadnym sposobem, bo (dzień ten nie nadejdzie), dopóki pierwej nie przyjdzie odstępstwo i nie ukaże się człowiek grzechu, syn zatracenia, który się sprzeciwia i wynosi nad wszystko, co zowią Bogiem, albo co odbiera cześć Boską, tak że zasiądzie w świątyni Bożej podając się za Boga. Czyż nie pamiętacie, że będąc jeszcze u was to wam mówiłem? A wiecie, co go teraz powstrzymuje, dopóki nie będzie objawiony czasu swego. Albowiem tajemnica bezbożności już się dokonywa, gdy tylko ten, co ją teraz powstrzymuje, ustąpi. A wtedy ukaże się on bezbożnik, którego Pan Jezus zabije tchnieniem ust swoich i zatraci blaskiem swego przyjścia. R. Bogu dzięki. |
|
Graduale Ps:79:2-3 Qui regis Israël, inténde: qui dedúcis, velut ovem, Joseph. V. Qui sedes super Chérubim, appáre coram Ephraim, Bénjamin, et Manásse. V. Excita, Dómine, poténtiam tuam, et veni: ut salvos fácias nos. |
5
GraduałPs:79:2-3 Pasterzu Izraela, posłuchaj: Ty, co jak trzodę wiedziesz ród Józefa. V. Zabłyśnij, który siedzisz na Cherubach, przed Efraimem, Beniaminem, Manassesem. V. Wzbudź, Panie, Twą potęgę i przyjdź nas zbawić. |
|
Evangelium Sequéntia ✠︎ sancti Evangélii secundum Lucam. R. Gloria tibi, Domine! Luc 3:1-6 Anno quintodécimo impérii Tibérii Cǽsaris, procuránte Póntio Piláto Judǽam, tetrárcha autem Galilǽæ Heróde, Philíppo autem fratre ejus tetrárcha Iturǽæ et Trachonítidis regionis, et Lysánia Abilínæ tetrárcha, sub princípibus sacerdotum Anna et Cáipha: factum est verbum Domini super Joannem, Zacharíæ filium, in deserto. Et venit in omnem regiónem Jordánis, prǽdicans baptísmum pæniténtiæ in remissiónem peccatórum, sicut scriptum est in libro sermónum Isaíæ Prophétæ: Vox clamántis in desérto: Paráte viam Dómini: rectas fácite sémitas ejus: omnis vallis implébitur: et omnis moris et collis humiliábitur: et erunt prava in dirécta, et áspera in vias planas: et vidébit omnis caro salutáre Dei. R. Laus tibi, Christe! S. Per Evangelica dicta, deleantur nostra delicta. |
6
EwangeliaCiąg dalszy ✠︎ Ewangelii świętej według Łukasza. R. Chwała Tobie Panie. Łk 3:1-6 Roku piętnastego panowania Tyberiusza, gdy Piłat Poncjusz zarządzał Judeą i Herod był tetrarchą Galilei, a Filip, brat jego, tetrarchą Iturei i krainy Trachonickiej, gdy Lizaniasz był tetrachą Abileny, za najwyższych kapłanów Annasza i Kajfasza stało się słowo Pańskie do Jana, Zachriaszowego syna, na pustyni. I przyszedł do całej krainy Jordanu, głosząc chrzest pokuty na odpuszczenie grzechów; jako napisano w księdze mów Izajasza proroka: «Głos wołającego na pustyni: gotujcie drogę Pańską, torujcie ścieżki Jego. Wszelka dolina będzie wypełniona i każda góra i wzniesienie zniżone będą. Krzywe drogi staną się proste, a ostre wygładzone będą i każdy człowiek ujrzy zbawienie Boże». R. Chwała Tobie, Chryste. S. Niech słowa Ewangelii zgładzą nasze grzechy. |
| Credo | Credo |
|
Offertorium Zach 9:9 Exsúlta satis, fília Sion, prǽdica, fília Jerúsalem: ecce, Rex tuus venit tibi sanctus et Salvátor. |
8
OfiarowanieZch 9:9 Raduj się wielce, córko syjońska! Wołaj radośnie, córko Jeruzalem! Oto do ciebie przychodzi twój Król: On, sprawiedliwy i Zbawiciel. |
|
Secreta Sacrifíciis præséntibus, quǽsumus, Dómine, placátus inténde: ut et devotióni nostræ profíciant et salúti. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. de S. Maria tempore Adventus In mentibus nostris, quæsumus, Dómine, veræ fídei sacraménta confírma: ut, qui concéptum de Vírgine Deum verum et hóminem confitémur; per ejus salutíferæ resurrectiónis poténtiam, ad ætérnam mereámur perveníre lætítiam. Contra persecutores Ecclesiæ. Prótege nos, Dómine, tuis mystériis serviéntes: ut, divínis rebus inhæréntes, et córpore tibi famulémur et mente. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. |
9
SecretaProsimy Cię, Panie, wejrzyj łaskawie na tę ofiarę, niech nas utwierdza w Twojej służbie i wyjedna zbawienie. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. de S. Maria tempore Adventus Prosimy Cię, Panie, utwierdź w duszach naszych tajemnice prawdziwej wiary, abyśmy wyznając prawdziwe Bóstwo i człowieczeństwo Tego, który się począł z Dziewicy, zdołali dojść do wiekuistej radości mocą Jego zbawczego Zmartwychwstania. for the Church Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. |
|
Prefatio Communis Vere dignum et justum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias agere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per Christum, Dóminum nostrum. Per quem majestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Coeli coelorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut admitti jubeas, deprecámur, súpplici confessione dicéntes: |
10
PrefacjaPrefacja zwykła Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze Święty, wszechmogący, wieczny Boże, przez Chrystusa, Pana naszego. Przez Niego Twój majestat chwalą Aniołowie, uwielbiają Państwa, z lękiem czczą Potęgi, Niebiosa i Moce niebios oraz błogosławieni Serafini we wspólnej wysławiają radości. Z nimi to, prosimy, dozwól i naszym głosom wołać w pokornym uwielbieniu: |
| Communicántes, et memóriam venerántes, in primis gloriósæ semper Vírginis Maríæ, Genetrícis Dei et Dómini nostri Jesu Christi: sed | Zjednoczeni w Świętych Obcowaniu, ze czcią wspominamy najpierw chwalebną zawsze Dziewicę Maryję, Matkę Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa: |
|
Communio Ps 18:6-7 Exsultávit ut gigas ad curréndam viam: a summo cœlo egréssio ejus, et occúrsus ejus usque ad summum ejus. |
13
KomuniaPs 18:6-7 Słońce wschodzące wśród mroków nocy jest obrazem Chrystusa, który w Eucharystii przychodzi rozproszyć nasze ciemności. Weseli się jak olbrzym, co drogę przebiega; jego wyjście na krańcu nieba się poczyna, a jego obieg aż po kraniec niebios. |
|
Postcommunio Orémus. Quǽsumus, Dómine, Deus noster: ut sacrosáncta mystéria, quæ pro reparatiónis nostræ munímine contulísti; et præsens nobis remédium esse fácias et futúrum. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. Orémus. de S. Maria tempore Adventus Grátiam tuam, quæsumus, Dómine, méntibus nostris infúnde: ut, qui, Angelo nuntiánte, Christi, Fílii tui, incarnatiónem cognóvimus; per passiónem ejus et crucem, ad resurrectiónis glóriam perducámur. Contra persecutores Ecclesiæ. Quaesumus, Dómine, Deus noster: ut, quos divína tríbuis participatióne gaudére, humánis non sinas subjacére perículis. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. R. Amen. |
14
PokomuniaMódlmy się. Prosimy Cię, Panie, Boże nasz, aby święte tajemnice, które ustanowiłeś dla zapewnienia naszego zbawienia, stały się zbawiennym lekarstwem dla życia doczesnego i przyszłego. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. Módlmy się. de S. Maria tempore Adventus Prosimy Cię Panie, wlej w nasze serca Twoją łaskę, abyśmy poznawszy za zwiastowaniem anielskim wcielenie Chrystusa, Syna Twego, przez Jego mękę i krzyż, zostali doprowadzeni do chwały zmartwychwstania. for the Church Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg przez wszystkie wieki wieków. R. Amen. |
Żywot świętej Anastazyi, Męczenniczki.
(Żyła około roku Pańskiego 305).
Anastazya była córką bogatego i znamienitego Rzymianina Pretekstata, poganina i matki chrześcijanki, która ją rychło obeznała z prawdami Wiary świętej i wszczepiła w nią szczerą pobożność. Zanim dziewczę doszło do lat panieńskich, odumarła ją matka, ale Anastazya już była utwierdzoną w miłości Boga, skromności, pokorze i miłosierdziu względem nieszczęśliwych. Cnoty te rozkwitły w niej w całej pełni pod sterem świętobliwego kapłana Chryzogona, jej nauczyciela.
Ojciec zmusił ją, aby przeciw swej woli oddała rękę Publiuszowi, młodzieńcowi znakomitego rodu, ale poganinowi. Małżeństwo to było dla niej źródłem niewypowiedzianych goryczy i srogich udręczeń. Publiusz bowiem był człowiekiem pozbawionym serca i uczucia, oddanym całkowicie zmysłowym uciechom i życiu hulaszczemu. Łagodność, dobroć i pobożność żony nie tylko nie budowała go, ale była mu wprost wstrętną. Anastazya znosiła utrapienia i dokuczliwości z niemą cierpliwością, szukając jedynie pociechy w modlitwie i dobroczynności, do czego jej dużo sposobności nastręczało nakazane przez Dyoklecyana prześladowanie chrześcijan. Wielu wyznawców Chrystusa jęczało po więzieniach, nie doznając znikąd pomocy. Anastazya rozporządzała wielkim majątkiem i znacznymi funduszami; przebrana więc w ubogie szaty, chodziła potajemnie w towarzystwie jednego sługi do cel więziennych, przekupywała dozorców i straże i krzepiła biednych więźniów nie tylko pokarmem i napojem, ale i duchowną pociechą i zachętą do wytrwałości.
Nie były tajnemi Publiuszowi te wycieczki żony. Łajał ją za nie, wydrwiwał i szydził z niej, a nawet gdzie tylko mógł, stawiał jej przeszkody. Mimo tych przymówek i dokuczliwości nie traciła Anastazya zimnej krwi, zawsze była spokojną, łagodną i uprzejmą i nigdy nie unosiła się niecierpliwością. Publiusz nie mógł pojąć tej zacności duszy, a nie poprzestając na szyderstwach i przymówkach, począł Anastazyę więzić i traktować jako niewolnicę. Około tego czasu pojmano także Chryzogona i osadzono w ciemnym lochu.
Któż opisze męki i cierpienia Anastazyi, która nie tyle ubolewała nad swą niewolą i okrutnem postępowaniem męża, ile nad niemożnością niesienia pomocy chrześcijanom a szczególniej drogiemu swemu nauczycielowi Chryzogonowi. Na kolanach przeto błagała Niebios o odzyskanie swobody, a Bóg jej modłów wysłuchał.
Publiusz miał wkrótce udać się do Persyi jako poseł cesarski. Przed odjazdem obostrzył jeszcze niewolę małżonki, ale w drodze umarł i zostawił Anastazyę samowładną panią ogromnego majątku. Świętobliwa wdowa użyła go na ulżenie nędzy prześladowanych chrześcijan. Chryzogona wysłał Dyoklecyan do Akwilei, gdzie nad wyznawcami Chrystusa w straszny sposób się znęcano. I Anastazya przeniosła się do tego miasta, aby tam mieć obszerniejszy zakres dobroczynnego działania. Chrześcijanom bowiem zabraniały prawa rzymskie mieć jakąśkolwiek własność i dlatego wszyscy cierpieli największy niedostatek. Jakoż Chryzogon niezadługo umarł; pochowawszy go ze czcią należną, przeniosła się Anastazya do Illiryi, aby tamtejszym chrześcijanom, którym namiestnik Florus okrutnie dokuczał, nieść pożądaną pomoc i wspierać ich resztkami swego majątku. Szpiegowie dowiedzieli się, że jest chrześcijanką i donieśli o tem Florusowi. Ten wypytał ją o pochodzenie i stosunki rodzinne, a dowiedziawszy się, że była żoną Publiusza, starał się ją namówić, aby porzuciła chrześcijaństwo; gdy zaś nic nie mógł wskórać, wydał ją w ręce cesarza. Dyoklecyan, w którym chciwość górowała nad okrucieństwem i który miłował pieniądze więcej, aniżeli bogów, zaczął ją badać, jak wielki jest jej majątek. Na to odpowiedziała Anastazya: „Gdybym miała jeszcze cokolwiek grosza, nie wydałabym się z tem, lecz wspierałabym pokryjomu mych współwierców. Zapasy moje wyczerpały się niestety; już nie mogę czynić dobrodziejstw i wydzielać jałmużn, mam bowiem tylko jeszcze to liche życie; gorąco też pragnę złożyć je Bogu w ofierze i mieć udział w doczesnych cierpieniach mych braci w Chrystusie, z którymi dotychczas dzieliłam swe mienie.“
Ojciec zmusił ją, aby przeciw swej woli oddała rękę Publiuszowi, młodzieńcowi znakomitego rodu, ale poganinowi. Małżeństwo to było dla niej źródłem niewypowiedzianych goryczy i srogich udręczeń. Publiusz bowiem był człowiekiem pozbawionym serca i uczucia, oddanym całkowicie zmysłowym uciechom i życiu hulaszczemu. Łagodność, dobroć i pobożność żony nie tylko nie budowała go, ale była mu wprost wstrętną. Anastazya znosiła utrapienia i dokuczliwości z niemą cierpliwością, szukając jedynie pociechy w modlitwie i dobroczynności, do czego jej dużo sposobności nastręczało nakazane przez Dyoklecyana prześladowanie chrześcijan. Wielu wyznawców Chrystusa jęczało po więzieniach, nie doznając znikąd pomocy. Anastazya rozporządzała wielkim majątkiem i znacznymi funduszami; przebrana więc w ubogie szaty, chodziła potajemnie w towarzystwie jednego sługi do cel więziennych, przekupywała dozorców i straże i krzepiła biednych więźniów nie tylko pokarmem i napojem, ale i duchowną pociechą i zachętą do wytrwałości.
Nie były tajnemi Publiuszowi te wycieczki żony. Łajał ją za nie, wydrwiwał i szydził z niej, a nawet gdzie tylko mógł, stawiał jej przeszkody. Mimo tych przymówek i dokuczliwości nie traciła Anastazya zimnej krwi, zawsze była spokojną, łagodną i uprzejmą i nigdy nie unosiła się niecierpliwością. Publiusz nie mógł pojąć tej zacności duszy, a nie poprzestając na szyderstwach i przymówkach, począł Anastazyę więzić i traktować jako niewolnicę. Około tego czasu pojmano także Chryzogona i osadzono w ciemnym lochu.
Któż opisze męki i cierpienia Anastazyi, która nie tyle ubolewała nad swą niewolą i okrutnem postępowaniem męża, ile nad niemożnością niesienia pomocy chrześcijanom a szczególniej drogiemu swemu nauczycielowi Chryzogonowi. Na kolanach przeto błagała Niebios o odzyskanie swobody, a Bóg jej modłów wysłuchał.
Publiusz miał wkrótce udać się do Persyi jako poseł cesarski. Przed odjazdem obostrzył jeszcze niewolę małżonki, ale w drodze umarł i zostawił Anastazyę samowładną panią ogromnego majątku. Świętobliwa wdowa użyła go na ulżenie nędzy prześladowanych chrześcijan. Chryzogona wysłał Dyoklecyan do Akwilei, gdzie nad wyznawcami Chrystusa w straszny sposób się znęcano. I Anastazya przeniosła się do tego miasta, aby tam mieć obszerniejszy zakres dobroczynnego działania. Chrześcijanom bowiem zabraniały prawa rzymskie mieć jakąśkolwiek własność i dlatego wszyscy cierpieli największy niedostatek. Jakoż Chryzogon niezadługo umarł; pochowawszy go ze czcią należną, przeniosła się Anastazya do Illiryi, aby tamtejszym chrześcijanom, którym namiestnik Florus okrutnie dokuczał, nieść pożądaną pomoc i wspierać ich resztkami swego majątku. Szpiegowie dowiedzieli się, że jest chrześcijanką i donieśli o tem Florusowi. Ten wypytał ją o pochodzenie i stosunki rodzinne, a dowiedziawszy się, że była żoną Publiusza, starał się ją namówić, aby porzuciła chrześcijaństwo; gdy zaś nic nie mógł wskórać, wydał ją w ręce cesarza. Dyoklecyan, w którym chciwość górowała nad okrucieństwem i który miłował pieniądze więcej, aniżeli bogów, zaczął ją badać, jak wielki jest jej majątek. Na to odpowiedziała Anastazya: „Gdybym miała jeszcze cokolwiek grosza, nie wydałabym się z tem, lecz wspierałabym pokryjomu mych współwierców. Zapasy moje wyczerpały się niestety; już nie mogę czynić dobrodziejstw i wydzielać jałmużn, mam bowiem tylko jeszcze to liche życie; gorąco też pragnę złożyć je Bogu w ofierze i mieć udział w doczesnych cierpieniach mych braci w Chrystusie, z którymi dotychczas dzieliłam swe mienie.“
Nie mógł Dyoklecyan pojąć takiej szlachetności i bezinteresowności, a uważając ją za niedowarzoną bigotkę (bigoterya znaczy tyle co pobożnisiostwo), zerwał z nią rozmowę i odesłał ją Florusowi. Ten nie szczędził ani złotych obietnic, ani surowych pogróżek, aby ją tylko nakłonić do wyrzeczenia się wiary i dał jej trzy dni do namysłu. „Poco trzy dni — zawołała Anastazya. — Postąp ze mną tak, jakby te trzy dni już minęły, gdyż postanowienie moje jest niezachwianem. Wstrętnymi są mi wasi bogowie, wstrętnym nakaz cesarski, aby przed nimi bić pokłony. Wielbię tylko Chrystusa Pana i Jemu gotowam poświęcić życie.“ Florus czekał przez trzy dni, przywołał ją do siebie i oświadczył jej łagodnie, iż pozwoli jej wyznawać swobodnie wiarę chrześcijańską, byleby mu wydała resztę majątku, który zapewne gdzieś ukryła. Anastazya odpowiedziała: „Widzę ja to dobrze, iż ubogim jesteś co do darów łaski, którymi mnie uposażyła Wiara moja święta, ale tymi darami rozporządza według Swego upodobania sam Bóg tylko i udziela ich tym, którzy Go o nie szczerze proszą.“ Namiestnik przeszedł od słów do czynów, skazał Anastazyę na męki, a wkońcu na śmierć na stosie. Wyrok wykonano dnia 25 grudnia roku 305. Rzymski Kościół obchodzi jej pamiątkę w drugiej Mszy Bożego Narodzenia, grecki zaś z powodu święta Bożego Narodzenia przeniósł rocznicę jej śmierci na dzień 22 grudnia.
Nauka moralna.
Słusznie uchodzić może święta Anastazya za wzór chrześcijańskiej małżonki. W domu męża żyła skromnie i w zaciszu, stroniąc od marnego blichtru i złudnych rozkoszy tego świata; żyła tak, jak niewiasta, „która się boi Pana.“ Bojaźń Boża nadewszystko jest potrzebną białogłowie, gdyż:
1) Niemałe są strapienia w małżeństwie. Pominąwszy bowiem różne zmartwienia, kłopoty gospodarskie, troskę o dzieci, nieprzyjemności i zatargi ze służbą, choroby, przypadki śmierci, to jednak widzimy, iż małżeństwo jest rzeczywiście rodzajem jarzma, poddaństwa i wyrzeczenia się osobistej wolności; jest ono oddaniem się osobie, której usposobienie, humor, skłonności są zmienne, której słabości, charakter i ułomności wtedy dopiero poznajemy, gdy już nie możemy cofnąć uroczyście danego słowa. Od poddaństwa tego nie podobna się uwolnić bez ciężkiego grzechu wobec Boga i wielkiego zgorszenia względem bliźnich. Cóż za nieopisana męka żyć wespół z osobą, której przywyknienia, zwyczaje, sposób myślenia są dla nas ustawicznym kamieniem obrazy; z osobą, od której tylko jedna śmierć uwolnić nas może? Zaiste, aby to znieść cierpliwie, na to potrzeba nadzwyczajnej cnoty i nadprzyrodzonej bojaźni Bożej.
2) Nie mniejsze są i niebezpieczeństwa stanu małżeńskiego. Jeśli biedna żona w udręczeniach i cierpieniach swych nie znajduje w mężu ani pociechy, ni też podpory tak potrzebnej i pożądanej, czyż jej nie poszuka i nie znajdzie poza domem, jeśli jej nie powstrzyma bojaźń Boża? Miłość i przywiązanie żony do męża nigdy nie powinny w jej sercu stłumić miłości Boga. Niechaj nigdy nie zapomina słów świętych: „Winniśmy więcej słuchać Boga, niż ludzi.“ Zachodzić mogą takie przypadki, położenia i stosunki, w których żona winna w sobie znaleźć dostateczną siłę oporu, gdy mąż od niej żąda, aby brała udział w jego żądzach, namiętnościach, bezprawiach i nieporządkach; w takim razie nigdy jej się nie godzi zapomnieć o swych religijnych obowiązkach i zawsze powinna tyle na sobie wymódz, aby nie gorszyć marnotrawstwem i zbytkami, nieodpowiednimi chrześcijance i uczenicy Chrystusa Pana. Od takich niebezpieczeństw ocalić ją może tylko bojaźń Boża, którą zaleca Apostoł Paweł św., mówiąc: „Tym, którzy się boją Boga, wszystko wiedzie się jak najlepiej.“
1) Niemałe są strapienia w małżeństwie. Pominąwszy bowiem różne zmartwienia, kłopoty gospodarskie, troskę o dzieci, nieprzyjemności i zatargi ze służbą, choroby, przypadki śmierci, to jednak widzimy, iż małżeństwo jest rzeczywiście rodzajem jarzma, poddaństwa i wyrzeczenia się osobistej wolności; jest ono oddaniem się osobie, której usposobienie, humor, skłonności są zmienne, której słabości, charakter i ułomności wtedy dopiero poznajemy, gdy już nie możemy cofnąć uroczyście danego słowa. Od poddaństwa tego nie podobna się uwolnić bez ciężkiego grzechu wobec Boga i wielkiego zgorszenia względem bliźnich. Cóż za nieopisana męka żyć wespół z osobą, której przywyknienia, zwyczaje, sposób myślenia są dla nas ustawicznym kamieniem obrazy; z osobą, od której tylko jedna śmierć uwolnić nas może? Zaiste, aby to znieść cierpliwie, na to potrzeba nadzwyczajnej cnoty i nadprzyrodzonej bojaźni Bożej.
2) Nie mniejsze są i niebezpieczeństwa stanu małżeńskiego. Jeśli biedna żona w udręczeniach i cierpieniach swych nie znajduje w mężu ani pociechy, ni też podpory tak potrzebnej i pożądanej, czyż jej nie poszuka i nie znajdzie poza domem, jeśli jej nie powstrzyma bojaźń Boża? Miłość i przywiązanie żony do męża nigdy nie powinny w jej sercu stłumić miłości Boga. Niechaj nigdy nie zapomina słów świętych: „Winniśmy więcej słuchać Boga, niż ludzi.“ Zachodzić mogą takie przypadki, położenia i stosunki, w których żona winna w sobie znaleźć dostateczną siłę oporu, gdy mąż od niej żąda, aby brała udział w jego żądzach, namiętnościach, bezprawiach i nieporządkach; w takim razie nigdy jej się nie godzi zapomnieć o swych religijnych obowiązkach i zawsze powinna tyle na sobie wymódz, aby nie gorszyć marnotrawstwem i zbytkami, nieodpowiednimi chrześcijance i uczenicy Chrystusa Pana. Od takich niebezpieczeństw ocalić ją może tylko bojaźń Boża, którą zaleca Apostoł Paweł św., mówiąc: „Tym, którzy się boją Boga, wszystko wiedzie się jak najlepiej.“
Modlitwa.
Boże i Panie mój, spraw miłościwie, aby przykład Twych Świętych coraz więcej nas zachęcał do naśladowania. Na cóżby się nam bowiem zdało, gdybyśmy cnotę jedynie podziwiali, a nie starali się jej naśladować. Ażebyśmy więc zdołali wejść na tę drogę, racz nas, Boże, pokrzepić i utwierdzić łaską Twoją świętą. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.
∗ ∗
∗ |
Oprócz tego obchodzi Kościół święty pamiątkę następujących Świętych Pańskich, zamieszczonych w rzymskiem martyrologium:
Dnia 22-go grudnia w Rzymie przy Via Lavicana między dwoma drzewami laurowemi dzień zgonu 30 Męczenników, którzy podczas prześladowania Dyoklecyańskiego w jednym dniu przelali krew swoją dla wiary. — Również tamże uroczystość św. Flawiana. Piastował urząd prefekta miejskiego, lecz został za Juliana Apostatę dla wiary swej piętnowany na czole i posłany na wygnanie do Tolfi w Toskanii, gdzie później podczas modlitwy ducha wyzionął. — W Ostyi nad Tybrem męczeństwo św. Demetryusza, Honorata i Flora. — W Aleksandryi pamiątka św. Ischyrion, Męczennika; żadne zelżywości ani krzywdy, któremi go nakłonić chciano do złożenia ofiary bogom, nie wpłynęły na niego. Dlatego ostrym kołkiem przebito mu wnętrzności, zadając tem cios ostatni. — W Egipcie śmierć męczeńska św. Cheremona, Biskupa z Nilopolis i jeszcze wielu innych Męczenników, chcących ujść przed Dyoklecyańskiem prześladowaniem: jedni zabłądzili w puszczy i stali się łupem dzikich zwierząt, drudzy pomarli z głodu, zimna i znużenia, a znowu inni wymordowani zostali przez barbarzyńców i rozbójników. — W Nikomedyi męczeństwo św. Zenona, Żołnierza; gdy razu pewnego zadrwił sobie z ofiary, jaką składał Dyoklecyan bogini Cererze, natenczas wybito mu zęby i strzaskano szczęki, a wreszcie go ścięto.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz